array:23 [
  "pii" => "S0213911114002155"
  "issn" => "02139111"
  "doi" => "10.1016/j.gaceta.2014.07.015"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2015-01-01"
  "aid" => "1038"
  "copyright" => "SESPAS"
  "copyrightAnyo" => "2014"
  "documento" => "article"
  "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
  "subdocumento" => "ssu"
  "cita" => "Gac Sanit. 2015;29:65-71"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 3416
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 236
      "HTML" => 2391
      "PDF" => 789
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:18 [
    "pii" => "S0213911114002477"
    "issn" => "02139111"
    "doi" => "10.1016/j.gaceta.2014.10.002"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-01-01"
    "aid" => "1052"
    "copyright" => "SESPAS"
    "documento" => "simple-article"
    "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Gac Sanit. 2015;29:72-3"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 2914
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 231
        "HTML" => 1978
        "PDF" => 705
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta a la directora</span>"
      "titulo" => "Factores de riesgo cardiovascular y s&#237;ndrome metab&#243;lico en poblaci&#243;n adulta joven"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "72"
          "paginaFinal" => "73"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Cardiovascular risk factors and metabolic syndrome in the young adult population"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Matilde Gonz&#225;lez-Solanellas, Montserrat Grau-Carod, Edurne Zabaleta-del-Olmo, Ricard Moreno-Feliu, Ana Romagosa-P&#233;rez-Portabella, Sara Juanpere-Sim&#243;, N&#250;ria Bernaus-Miquel"
          "autores" => array:7 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Matilde"
              "apellidos" => "Gonz&#225;lez-Solanellas"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Montserrat"
              "apellidos" => "Grau-Carod"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "Edurne"
              "apellidos" => "Zabaleta-del-Olmo"
            ]
            3 => array:2 [
              "nombre" => "Ricard"
              "apellidos" => "Moreno-Feliu"
            ]
            4 => array:2 [
              "nombre" => "Ana"
              "apellidos" => "Romagosa-P&#233;rez-Portabella"
            ]
            5 => array:2 [
              "nombre" => "Sara"
              "apellidos" => "Juanpere-Sim&#243;"
            ]
            6 => array:2 [
              "nombre" => "N&#250;ria"
              "apellidos" => "Bernaus-Miquel"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213911114002477?idApp=WGSE"
    "url" => "/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002477/v1_201412210025/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0213911114002416"
    "issn" => "02139111"
    "doi" => "10.1016/j.gaceta.2014.09.006"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-01-01"
    "aid" => "1046"
    "copyright" => "SESPAS"
    "documento" => "article"
    "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
    "subdocumento" => "fla"
    "cita" => "Gac Sanit. 2015;29:62-4"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 4150
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 238
        "HTML" => 2986
        "PDF" => 926
      ]
    ]
    "en" => array:13 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Methodological note</span>"
      "titulo" => "The measurement of social capital"
      "tienePdf" => "en"
      "tieneTextoCompleto" => "en"
      "tieneResumen" => array:2 [
        0 => "en"
        1 => "es"
      ]
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "62"
          "paginaFinal" => "64"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "es" => array:1 [
          "titulo" => "La medici&#243;n del capital social"
        ]
      ]
      "contieneResumen" => array:2 [
        "en" => true
        "es" => true
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "resumenGrafico" => array:2 [
        "original" => 0
        "multimedia" => array:8 [
          "identificador" => "fig0005"
          "etiqueta" => "Fig&#46; 1"
          "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
          "mostrarFloat" => true
          "mostrarDisplay" => false
          "fuente" => "<span class="elsevierStyleItalic">Source</span>&#58; Figure original of Islam et al&#46; &#40;2006&#41;&#46;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>"
          "figura" => array:1 [
            0 => array:4 [
              "imagen" => "gr1.jpeg"
              "Alto" => 1874
              "Ancho" => 2960
              "Tamanyo" => 356927
            ]
          ]
          "descripcion" => array:1 [
            "en" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Forms and dimensions of social capital with the operationalization of the concept&#46;</p>"
          ]
        ]
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Ester Villalonga-Olives, Ichiro Kawachi"
          "autores" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Ester"
              "apellidos" => "Villalonga-Olives"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Ichiro"
              "apellidos" => "Kawachi"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "en"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213911114002416?idApp=WGSE"
    "url" => "/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002416/v1_201412210025/en/main.assets"
  ]
  "es" => array:20 [
    "idiomaDefecto" => true
    "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Revisi&#243;n</span>"
    "titulo" => "&#191;Es posible comparar el empleo informal en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#63; An&#225;lisis de su definici&#243;n&#44; clasificaci&#243;n y medici&#243;n"
    "tieneTextoCompleto" => true
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "65"
        "paginaFinal" => "71"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "autoresLista" => "Marisol E&#46; Ruiz, Gemma Tarafa Orpinell, Pere J&#243;dar Mart&#237;nez, Joan Benach"
        "autores" => array:4 [
          0 => array:4 [
            "nombre" => "Marisol E&#46;"
            "apellidos" => "Ruiz"
            "email" => array:2 [
              0 => "marisol&#46;ruiz&#64;upf&#46;edu"
              1 => "mariruiz21&#64;gmail&#46;com"
            ]
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">&#42;</span>"
                "identificador" => "cor0005"
              ]
            ]
          ]
          1 => array:3 [
            "nombre" => "Gemma"
            "apellidos" => "Tarafa Orpinell"
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
          2 => array:3 [
            "nombre" => "Pere"
            "apellidos" => "J&#243;dar Mart&#237;nez"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>"
                "identificador" => "aff0015"
              ]
            ]
          ]
          3 => array:3 [
            "nombre" => "Joan"
            "apellidos" => "Benach"
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:3 [
          0 => array:3 [
            "entidad" => "Grup de Recerca en Desigualtats en Salut &#8211; Employment Conditions Network &#40;GREDS-EMCONET&#41;&#44; Departament de Ci&#232;ncies Pol&#237;tiques i Socials&#44; Universitat Pompeu Fabra&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "a"
            "identificador" => "aff0005"
          ]
          1 => array:3 [
            "entidad" => "Transdisciplinary Research Group on Socioecological Transitions &#40;GinTRANS2&#41;&#44; Universidad Aut&#243;noma de Madrid&#44; Madrid&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "b"
            "identificador" => "aff0010"
          ]
          2 => array:3 [
            "entidad" => "Departament de Ci&#232;ncies Pol&#237;tiques i Socials&#44; Universitat Pompeu Fabra&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "c"
            "identificador" => "aff0015"
          ]
        ]
        "correspondencia" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "cor0005"
            "etiqueta" => "&#8270;"
            "correspondencia" => "Autora para correspondencia&#46;"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Can informal employment be compared in South America&#63; Analysis of its definition&#44; measurement and classification"
      ]
    ]
    "resumenGrafico" => array:2 [
      "original" => 0
      "multimedia" => array:6 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1424
            "Ancho" => 1656
            "Tamanyo" => 216981
          ]
        ]
      ]
    ]
    "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Introducci&#243;n</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El empleo informal&#44; una de las seis condiciones de empleo definidas por la Red de la Organizaci&#243;n Mundial de la Salud sobre Condiciones de Empleo &#40;EMCONET&#41;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#44; tiene un gran impacto en la salud p&#250;blica<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2&#44;3</span></a> y en las desigualdades en salud<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0020"><span class="elsevierStyleSup">4&#44;5</span></a>&#46; En las regiones donde existe una amplia informalidad &#40;&#193;frica&#44; Am&#233;rica y Asia&#41; se produjo el mayor desarrollo te&#243;rico respecto a su definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">6&#8211;14</span></a>&#46; Si bien en primera instancia se defini&#243; la informalidad circunscrita a contextos geogr&#225;ficos concretos&#44; se trata de un fen&#243;meno muy extendido en el mundo entero<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">9&#44;15</span></a>&#59; aunque en Am&#233;rica del Sur no hay una estimaci&#243;n de &#225;mbito regional&#44; es un fen&#243;meno de gran magnitud&#46; No obstante&#44; la situaci&#243;n del empleo informal respecto a su definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n a&#250;n no ha sido caracterizada ni analizada en el campo de la salud p&#250;blica&#46;</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Organismos internacionales&#44; como la Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo &#40;OIT&#41;&#44; han analizado el fen&#243;meno de la informalidad a trav&#233;s de distintos t&#233;rminos&#46; En la d&#233;cada de 1970 se difundi&#243; el t&#233;rmino &#171;sector informal&#187; para caracterizar a las empresas informales&#44; es decir&#44; las que no cumplen con regulaciones y prestaciones legales del mercado laboral&#46; Posteriormente se utiliz&#243; &#171;econom&#237;a informal&#187; para nombrar las actividades econ&#243;micas que exist&#237;an en torno a la informalidad y que exced&#237;an a la situaci&#243;n de las empresas informales&#46; El sector informal puede ser percibido como un subconjunto de la econom&#237;a informal&#44; y esta hay que entenderla dentro de un concepto m&#225;s amplio&#44; el de empleo informal &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig&#46; 1</a>&#41;&#44; analizado en este art&#237;culo y que se entiende como un puesto de trabajo no regulado&#44; sin protecci&#243;n social ni regulaci&#243;n laboral&#46;</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para conceptualizar adecuadamente el empleo informal y poder establecer puentes entre los distintos contextos estudiados que permitan realizar comparaciones entre pa&#237;ses y regiones&#44; debe realizarse una investigaci&#243;n en profundidad&#46; La informaci&#243;n disponible hasta el momento indica que el empleo informal representa un serio problema de salud p&#250;blica&#44; que no cuenta con una definici&#243;n pertinente que permita medirlo y clasificarlo de manera precisa&#46; Algunos estudios realizados en Am&#233;rica Latina han mostrado de forma limitada su impacto negativo en la salud de la poblaci&#243;n&#44; siendo los grupos de mayor vulnerabilidad los m&#225;s perjudicados<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2&#44;3&#44;16&#44;17</span></a>&#46; Por ejemplo&#44; estas investigaciones han mostrado la relaci&#243;n entre empleo informal y deterioro de la salud mental&#46; Debido a la ausencia de regulaci&#243;n laboral&#44; los&#47;las trabajadores&#47;as informales est&#225;n expuestos&#47;as a malas condiciones laborales que perjudican su salud&#44; lo que adem&#225;s produce desigualdades en salud<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0090"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>&#46; Asimismo&#44; las mujeres est&#225;n sobrerrepresentadas&#44; debido sobre todo a patrones socioecon&#243;micos y culturales manifestados en relaciones de poder entre g&#233;neros&#44; y la carga de trabajo asociada a las mujeres en las labores reproductivas y de crianza<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">10&#44;19</span></a>&#46;</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En Am&#233;rica del Sur&#44; los datos sobre empleo informal son escasos y no se dispone de informaci&#243;n actualizada y estandarizada que permita su caracterizaci&#243;n&#46; Es fundamental realizar el seguimiento y la vigilancia de las desigualdades en salud relacionadas con el empleo en realidades relativamente afines&#44; respetando las diferencias entre pa&#237;ses<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>&#46; Este estudio tiene por objetivo caracterizar y analizar la situaci&#243;n del empleo informal a partir de los datos existentes&#44; para as&#237; obtener un panorama regional en relaci&#243;n con la definici&#243;n&#44; la medici&#243;n y la clasificaci&#243;n en los 12 pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46; S&#243;lo conociendo la situaci&#243;n del empleo informal podr&#225; determinarse el impacto que produce en la salud de la poblaci&#243;n&#44; para poder realizar estudios &#250;tiles en salud p&#250;blica&#46;</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">M&#233;todos</span><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para responder al objetivo de este art&#237;culo se desarroll&#243; una <span class="elsevierStyleItalic">scoping review</span>&#44; estrategia metodol&#243;gica que ha sido utilizada en varios estudios del &#225;mbito de la salud p&#250;blica&#44; porque permite un desarrollo iterativo de la investigaci&#243;n&#46; Asimismo&#44; es posible complementar la informaci&#243;n con distintas t&#233;cnicas de revisi&#243;n&#44; como por ejemplo la revisi&#243;n de la literatura cient&#237;fica y de la literatura gris&#44; y la realizaci&#243;n de entrevistas<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0105"><span class="elsevierStyleSup">21&#8211;24</span></a>&#44; de acuerdo con los objetivos de la investigaci&#243;n&#46;</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En primer lugar se realiz&#243; una b&#250;squeda bibliogr&#225;fica de estudios cient&#237;ficos publicados sobre empleo informal y su relaci&#243;n con la salud&#46; Las bases de datos revisadas fueron SCOPUS&#44; Social Science Research Network y JSTOR&#46; Tambi&#233;n se revis&#243; el buscador Google Scholar&#46; Las bases de datos fueron elegidas para abarcar un amplio abanico de estudios de tipo social&#46; Las palabras clave utilizadas&#44; seleccionadas por conveniencia y por conocimiento previo para todas las bases de datos&#44; fueron &#171;empleo informal&#187;&#44; &#171;econom&#237;a informal&#187;&#44; &#171;sector informal&#187; y &#171;trabajo informal&#187;&#44; en su intersecci&#243;n con los t&#233;rminos &#171;identificaci&#243;n&#187;&#44; &#171;definici&#243;n&#187;&#44; &#171;clasificaci&#243;n&#187; y &#171;medici&#243;n&#187;&#46; Por definici&#243;n se entiende el significado atribuido al empleo informal&#59; la medici&#243;n hace referencia al modo en que es medido&#59; y la clasificaci&#243;n ahonda en las caracter&#237;sticas que se consideran como trabajo informal&#46; Los criterios espec&#237;ficos de b&#250;squeda se detallan en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>&#46; Paralelamente se realiz&#243; una b&#250;squeda dirigida de documentos en distintos organismos sociolaborales en la literatura gris&#44; utilizando los mismos criterios&#46; Los organismos internacionales analizados fueron la OIT&#44; la Comisi&#243;n Econ&#243;mica para Am&#233;rica Latina y el Caribe &#40;CEPAL&#41;&#44; la organizaci&#243;n Women in Informal Employment Globalizing and Organizing &#40;WIEGO&#41; y el Banco Mundial&#44; a trav&#233;s de sus respectivas p&#225;ginas web&#46; Tambi&#233;n se revis&#243; la informaci&#243;n de los ministerios de trabajo y de los institutos nacionales de estad&#237;stica de los 12 pa&#237;ses que componen Am&#233;rica del Sur&#46; De tres pa&#237;ses no fue posible obtener informaci&#243;n&#44; ya sea porque la informaci&#243;n era insuficiente&#44; como es el caso de Bolivia&#44; o porque la informaci&#243;n no estaba disponible&#44; como en Guyana y Surinam&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la revisi&#243;n bibliogr&#225;fica se identificaron 1886 art&#237;culos y de ellos se seleccionaron 82 que respond&#237;an a los criterios de selecci&#243;n &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>&#41;&#46; La revisi&#243;n de los res&#250;menes fue realizada de manera coordinada por dos investigadoras&#46; Ese proceso permiti&#243; clasificar los art&#237;culos en tres categor&#237;as&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> su importancia e inter&#233;s en relaci&#243;n al abordaje del tema&#59; <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> su pertinencia&#44; es decir&#44; si se encontraba circunscrito a Am&#233;rica del Sur&#59; y <span class="elsevierStyleItalic">3&#41;</span> su actualidad&#44; considerando que los contextos pol&#237;tico-econ&#243;micos var&#237;an con el transcurso de los a&#241;os&#46; Siguiendo estos criterios se seleccionaron 11 art&#237;culos&#46; En la literatura gris se encontraron 65 textos&#44; de los cuales&#44; al aplicar los mismos criterios&#44; quedaron 45 documentos&#46; Los 11 art&#237;culos y estos 45 documentos fueron objeto de an&#225;lisis para la realizaci&#243;n de esta revisi&#243;n&#46;</p></span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Resultados</span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Definici&#243;n</span><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La revisi&#243;n realizada permite afirmar que casi toda la discusi&#243;n conceptual sobre el empleo informal est&#225; contenida en documentaci&#243;n proveniente de la OIT&#46; Desde que se acu&#241;&#243; el t&#233;rmino &#171;sector informal&#187; a principios de la d&#233;cada de 1970&#44; se ha pasado por varias etapas&#46; En un primer momento se concibi&#243; como un fen&#243;meno acotado&#44; reducido a las empresas que operaban en el sector informal&#46; Posteriormente&#44; gracias al trabajo conjunto realizado entre la WIEGO y la OIT<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7&#44;9&#44;12&#44;25&#8211;28</span></a>&#44; se determin&#243; que la informalidad trascend&#237;a al sector informal y que tambi&#233;n pod&#237;a encontrarse en otras actividades econ&#243;micas&#46; El t&#233;rmino &#171;econom&#237;a informal&#187; respondi&#243; al intento de dotar de un mayor radio de acci&#243;n al fen&#243;meno<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7&#44;9&#44;12&#44;29&#44;30</span></a>&#46; Se daba cuenta as&#237; de los trabajadores y de las unidades econ&#243;micas que carec&#237;an de cobertura&#44; en t&#233;rminos tanto legales como pr&#225;cticos&#46; Es decir&#44; se consideran personas y unidades econ&#243;micas que se encuentran fuera del marco legal y que est&#225;n desprotegidas<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">11&#44;31</span></a>&#46;</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por otra parte&#44; la OIT ha analizado la noci&#243;n de empleo informal&#44; tanto en el sector formal como en el informal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">32</span></a>&#46; As&#237;&#44; se consideran cinco tipos de trabajadores empleados en el sector informal&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> trabajadores por cuenta propia empleados en sus empresas informales&#59; <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> trabajadores familiares no remunerados&#59; <span class="elsevierStyleItalic">3&#41;</span> trabajadores asalariados con empleo informal&#59; <span class="elsevierStyleItalic">4&#41;</span> miembros de cooperativas informales de productores&#59; y <span class="elsevierStyleItalic">5&#41;</span> trabajadores aut&#243;nomos que producen bienes para su uso dom&#233;stico &#40;siempre que se consideren trabajadores&#41;&#46; Por su parte&#44; fuera del sector informal se se&#241;alan dos tipos&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> personas empleadas informalmente en el sector formal y trabajadoras dom&#233;sticas empleadas en hogares&#44; o <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> trabajadores familiares trabajando en empresas formales<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0135"><span class="elsevierStyleSup">27</span></a>&#46;</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Aun cuando el desarrollo conceptual de la OIT muestra que no existe una frontera clara entre empleo formal e informal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0165"><span class="elsevierStyleSup">33</span></a>&#44; es conveniente realizar dos precisiones&#46; Primero&#44; el empleo informal es un proceso din&#225;mico que no existe en oposici&#243;n al empleo formal&#44; y segundo&#44; la informalidad no representa un sector distinto de la econom&#237;a&#44; sino que est&#225; inserto en todos sus &#225;mbitos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">34</span></a>&#46; As&#237; pues&#44; el empleo informal se ha definido como aquel &#171;puesto de trabajo no regulado en el mercado laboral&#44; que generalmente implica un acuerdo informal entre empleado y empleador&#44; o trabajador por cuenta propia&#44; que no conlleva un intercambio en el mercado de la fuerza de trabajo&#44; sino s&#243;lo productos y servicios&#187;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0175"><span class="elsevierStyleSup">35</span></a>&#46;</p><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto a Am&#233;rica del Sur&#44; para el Banco Mundial la existencia del empleo informal se presenta como una alternativa v&#225;lida y socialmente deseable que permite contribuir a mejorar el nivel de productividad y renta de un pa&#237;s<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>&#46; No obstante&#44; puede constatarse que el empleo informal presenta condiciones de vulnerabilidad social preocupantes&#46; Por ello&#44; la definici&#243;n de empleo informal tiene que recoger la desprotecci&#243;n laboral y la ausencia de beneficios sociales que padecen los&#47;las trabajadores&#47;as&#46; Cuando se incorpora la cobertura de seguridad social<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a> &#40;el acceso a pensi&#243;n o jubilaci&#243;n&#44; disponer de seguro de atenci&#243;n sanitaria&#44; cesant&#237;a y seguro de accidentes y enfermedades profesionales&#41; en la definici&#243;n&#44; puede centrarse la atenci&#243;n en las personas que est&#225;n desprotegidas&#46;</p><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Finalmente&#44; hay otros elementos que ayudan a complementar la definici&#243;n sobre empleo informal y que merecen atenci&#243;n&#46; La Fundaci&#243;n Sol &#40;Chile&#41; contempla el empleo protegido y el empleo no protegido &#40;Fundaci&#243;n Sol&#44; minuta de empleo&#44; 2013&#41;&#46; Esta alternativa ofrece importantes matices entre los&#47;las trabajadores&#47;as informales&#44; que tienen gran inter&#233;s cuando se trata de estudiar su impacto en las desigualdades en salud en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46;</p></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Medici&#243;n</span><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto a este punto&#44; diversos organismos internacionales &#40;Banco Mundial&#44; CEPAL&#44; WIEGO&#41; han seguido las directrices de la OIT&#44; trabajando de manera coordinada o consider&#225;ndola el organismo de referencia&#46; La OIT ha desarrollado&#44; en todo el mundo&#44; manuales operativos para estimar el empleo informal&#46; Un problema central en las mediciones realizadas tiene relaci&#243;n con la definici&#243;n de empleo informal utilizada&#46; Cuando la definici&#243;n contempla el acceso a la seguridad social&#44; la medici&#243;n logra captar mejor el perfil y el n&#250;mero de trabajadores desprotegidos&#46; Una opci&#243;n para medir el empleo informal es mediante la realizaci&#243;n de encuestas de hogar&#44; ya que permiten caracterizar socialmente a las personas entrevistadas y hacer inferencias a la poblaci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">11&#44;37</span></a>&#46;</p><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Existe un problema considerable que no ha sido recogido en la aplicaci&#243;n de las encuestas&#58; el registro de todos los trabajos que realice una persona&#46; Esto implica que&#44; en t&#233;rminos operativos&#44; la unidad de medida deber&#237;a trasladarse de la persona a cada uno de los trabajos efectuados<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0135"><span class="elsevierStyleSup">27</span></a>&#44; ya que es posible tener m&#225;s de un trabajo&#46; Si s&#243;lo se registra el trabajo principal&#44; por ejemplo&#44; en el caso de una persona que se encuentra empleada formalmente pero que complementa sus ingresos trabajando informalmente&#44; no se dar&#237;a cuenta del empleo informal y se subestimar&#237;a el fen&#243;meno de la informalidad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">32</span></a>&#46;</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Al analizar la informaci&#243;n dentro de cada pa&#237;s&#44; la medici&#243;n se ha basado mayoritariamente en encuestas de hogar y se han obtenido datos que en algunos casos se complementan con los recogidos en las encuestas de empleo &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>&#41;&#46; No obstante&#44; no hay un cruce de datos entre ambas fuentes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">31</span></a>&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los registros observados muestran que hay pa&#237;ses&#44; como Chile y Uruguay&#44; con el menor porcentaje de empleo informal de la regi&#243;n &#40;generalmente por debajo del 35&#37;&#41;&#46; Teniendo en cuenta las deficiencias y las subestimaciones que puede haber en los instrumentos de medici&#243;n&#44; no es posible realizar comparaciones adecuadas entre los pa&#237;ses &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>&#41;&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Clasificaci&#243;n</span><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para determinar los empleos considerados informales&#44; la OIT propuso una matriz para operativizar el fen&#243;meno<span class="elsevierStyleSup">32</span> con cinco subcategor&#237;as &#40;trabajadores por cuenta propia&#44; empleadores&#44; trabajadores familiares&#44; empleados y miembros de cooperativas de productores&#41; y tres ejes &#40;empresas del sector formal&#44; empresas del sector informal y hogares&#41;&#46; La matriz de clasificaci&#243;n asume a priori algunas categor&#237;as como informales&#44; tales como trabajadores&#47;as por cuenta propia&#44; personas que trabajan en el hogar y miembros de cooperativas de productores como empleo informal&#46; As&#237;&#44; la mayor&#237;a de los pa&#237;ses estudiados asumen que el conjunto de trabajadores&#47;as por cuenta propia son parte del empleo informal&#46;</p><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para resolver esta situaci&#243;n&#44; distintos art&#237;culos han complementado la visi&#243;n de la OIT ofreciendo una clasificaci&#243;n alternativa&#58; el estatus contractual&#44; el estatus de seguridad social y si la actividad desempe&#241;ada es considerada formal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">38</span></a>&#46;</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Con todo ello&#44; es posible distinguir dos grupos de trabajadores&#47;as informales&#46; Por una parte&#44; las personas con un nivel social m&#225;s alto pueden optar por trabajar informalmente para tener mayores ingresos&#44; y por otra parte hay personas de un nivel social en peor situaci&#243;n que est&#225;n obligadas a emplearse informalmente&#44; al no tener otra opci&#243;n&#46; Para quienes representa una alternativa&#44; podr&#237;a hablarse de una &#171;informalidad voluntaria&#187;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">39</span></a>&#44; porque se opta por trabajar informalmente sin que esto signifique un menoscabo en su calidad de vida&#46; Es importante se&#241;alar que s&#243;lo un porcentaje minoritario de la poblaci&#243;n estar&#237;a en esta condici&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0185"><span class="elsevierStyleSup">37&#44;40</span></a>&#46;</p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En resumen&#44; habiendo analizado las principales definiciones que existen respecto al empleo informal&#44; la manera en que se mide y los tipos de trabajo que se clasifican como informales&#44; se observa una amplia gama de diferencias en el interior de la regi&#243;n&#46; De los nueve pa&#237;ses que presentan datos&#44; s&#243;lo en cuatro &#40;Argentina&#44; Paraguay&#44; Uruguay y Venezuela&#41; se aprecia una definici&#243;n m&#225;s completa&#44; aun cuando les falta profundizar en los matices que tiene el empleo informal&#46; A partir de la definici&#243;n oficial del pa&#237;s&#44; en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a> se muestra una adecuaci&#243;n sobre lo que podr&#237;an ser posibles categor&#237;as a medir y las deficiencias que tendr&#237;a la clasificaci&#243;n&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia></span></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Discusi&#243;n</span><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Si bien en las dos &#250;ltimas d&#233;cadas se ha producido un importante avance en la definici&#243;n&#44; la clasificaci&#243;n y la medici&#243;n del fen&#243;meno en todo el mundo&#44; a&#250;n se necesita mayor desarrollo&#46; La caracterizaci&#243;n del empleo informal puede ayudar a entender mejor su posible impacto en distintos indicadores de salud&#44; como la esperanza de vida y las v&#237;ctimas por accidentes de trabajo&#44; entre otros&#46; La presente investigaci&#243;n ha permitido avanzar en varios sentidos en el conocimiento del empleo informal en Am&#233;rica del Sur&#44; lo cual tiene gran importancia para valorar su posible impacto en las desigualdades sociales en salud&#46;</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En primer lugar&#44; para obtener una definici&#243;n adecuada y pertinente a la realidad estudiada&#44; es importante haber hecho una revisi&#243;n exhaustiva de la informaci&#243;n disponible&#46; La definici&#243;n m&#225;s adecuada es la propuesta por Unanue<span class="elsevierStyleSup">35</span> para los pa&#237;ses de renta baja y media-baja&#44; ya que abarca los distintos tipos de trabajo que pueden existir&#46; No obstante&#44; es necesario establecer que tanto el acceso a la seguridad social<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a> como la falta de regulaci&#243;n laboral son elementos de gran importancia para determinar la informalidad&#46; Ser&#237;a &#250;til que&#44; adem&#225;s de considerarlo como un trabajo no regulado&#44; pudiera tambi&#233;n desarrollarse una definici&#243;n operativa que permita diferenciar entre personas sin regulaci&#243;n laboral y sin seguridad social&#44; para representar los matices existentes entre la poblaci&#243;n que ejerce un trabajo informal&#44; considerando sus combinaciones con el empleo formal&#46;</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En segundo lugar&#44; considerar a priori el trabajo por cuenta propia como empleo informal implica cierta incertidumbre&#44; ya que puede haber un n&#250;mero indeterminado de personas aut&#243;nomas trabajando formalmente&#46; El mejor modo de medir de una manera pertinente el fen&#243;meno del empleo informal es considerando los trabajos como unidad de medida&#44; as&#237; como de las personas que los ejercen&#46; Por otra parte&#44; los datos reportados por cada pa&#237;s muestran la magnitud que puede tener la informalidad en la regi&#243;n&#46; No es posible valorar acertadamente esta informaci&#243;n debido a las limitaciones y la disparidad de criterios encontrados en la revisi&#243;n&#46; Sin embargo&#44; las cifras permiten concluir que el empleo informal es un problema con alta presencia en Am&#233;rica del Sur&#46;</p><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En cuanto a la clasificaci&#243;n&#44; los distintos grados de informalidad deben reflejarse en una matriz que permita evidenciar qu&#233; perfiles de trabajadores est&#225;n m&#225;s expuestos a problemas de salud&#46; En esa matriz&#44; un punto importante a considerar es la posici&#243;n que tiene la persona empleada informalmente en el interior del hogar&#46; No es lo mismo ser &#171;jefa de hogar&#187;&#44; es decir&#44; ser la principal fuente de ingresos&#44; que contribuir al ingreso familiar<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">38</span></a>&#46; Si la persona es jefa de hogar trabajadora informal&#44; no s&#243;lo ella estar&#225; desprotegida&#44; sino que tambi&#233;n lo estar&#225; su familia&#46;</p><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto al enfoque metodol&#243;gico&#44; realizar una <span class="elsevierStyleItalic">scoping review</span> presenta limitaciones&#44; como el hecho de realizar una b&#250;squeda que no permita recoger toda la informaci&#243;n disponible dependiendo de las palabras clave utilizadas&#44; o considerando el sesgo de publicaci&#243;n&#46; No obstante&#44; como la metodolog&#237;a contempla el uso de otras fuentes de recogida de datos&#44; la informaci&#243;n puede complementarse con los documentos encontrados en la literatura gris o con la realizaci&#243;n de entrevistas&#44; para obtener una mejor aproximaci&#243;n al fen&#243;meno&#46;</p><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En cuanto a la situaci&#243;n por pa&#237;s&#44; hubo cuatro pa&#237;ses con escasa informaci&#243;n o falta de ella&#46; Hubiera sido recomendable complementar la revisi&#243;n con el uso de t&#233;cnicas cualitativas con el fin de disponer de mayor informaci&#243;n&#46;</p><p id="par0135" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los resultados obtenidos en esta investigaci&#243;n muestran la importancia de la estandarizaci&#243;n de la informaci&#243;n entre distintos pa&#237;ses<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>&#46; Homogeneizar los sistemas de registro locales y estandarizar la informaci&#243;n recopilada en relaci&#243;n al empleo informal<span class="elsevierStyleSup">11</span> es una apuesta metodol&#243;gica y pol&#237;tica de gran importancia&#44; tanto porque posibilitar&#237;a efectuar comparaciones v&#225;lidas entre los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur como porque permitir&#237;a delinear futuras intervenciones y generar sinergia entre pa&#237;ses&#46;</p><p id="par0140" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En conclusi&#243;n&#44; una definici&#243;n adecuada del empleo informal sentar&#225; las bases para la realizaci&#243;n de una medici&#243;n pertinente del fen&#243;meno&#46; Resulta fundamental avanzar en una mejor clasificaci&#243;n que permita identificar los matices que existen en la informalidad&#44; para conocer su impacto sobre la salud p&#250;blica&#46; Para lograr este objetivo ser&#225; crucial aunar voluntades pol&#237;ticas y t&#233;cnicas en los &#225;mbitos local y regional&#46; Un organismo regional que podr&#237;a aglutinar ese trabajo es la CEPAL&#46;</p><p id="par0145" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Con la presente investigaci&#243;n se ha obtenido valiosa informaci&#243;n para seguir profundizando en distintas &#225;reas de inter&#233;s en relaci&#243;n al empleo informal en Am&#233;rica del Sur&#44; complementando la informaci&#243;n mediante estrategias que permitan visibilizar matices o describir mejor el fen&#243;meno&#44; por ejemplo con abordajes cualitativos&#46; Con este estudio tambi&#233;n ha sido posible obtener un panorama actualizado acerca del empleo informal en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46; Teniendo en cuenta las realidades de cada pa&#237;s&#44; podr&#225; analizarse mejor su relaci&#243;n con la salud&#46;<elsevierMultimedia ident="tb0005"></elsevierMultimedia></p></span><span id="sec0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0110">Editor responsable del art&#237;culo</span><p id="par0150" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Carlos &#193;lvarez-Dardet&#46;</p></span><span id="sec0055" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0115">Contribuciones de autor&#237;a</span><p id="par0165" class="elsevierStylePara elsevierViewall">M&#46;E&#46; Ruiz elabor&#243; el protocolo&#44; efectu&#243; la revisi&#243;n de la bibliograf&#237;a&#44; analiz&#243; la informaci&#243;n y redact&#243; el primer borrador del manuscrito&#46; G&#46; Tarafa y J&#46; Benach dirigieron el estudio y supervisaron todas las fases de su realizaci&#243;n&#46; P&#46; J&#243;dar ayud&#243; a la elaboraci&#243;n del art&#237;culo e hizo sugerencias y comentarios en el texto&#46; M&#46;E&#46; Ruiz&#44; G&#46; Tarafa y J&#46; Benach participaron en la interpretaci&#243;n de los datos&#46; Los cuatro autores revisaron las versiones del manuscrito y otorgaron su aprobaci&#243;n final&#46;</p></span><span id="sec0060" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0120">Financiaci&#243;n</span><p id="par0170" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Este estudio fue apoyado por el proyecto de la Uni&#243;n Europea SOPHIE Evaluating the impact of structural policies on health inequalities&#46; N&#250;mero 278173&#46;</p></span><span id="sec0065" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0125">Conflicto de intereses</span><p id="par0175" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Ninguno&#46;</p></span></span>"
    "textoCompletoSecciones" => array:1 [
      "secciones" => array:14 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "xres399536"
          "titulo" => array:5 [
            0 => "Resumen"
            1 => "Objetivo"
            2 => "M&#233;todos"
            3 => "Resultados"
            4 => "Conclusiones"
          ]
        ]
        1 => array:2 [
          "identificador" => "xpalclavsec377142"
          "titulo" => "Palabras clave"
        ]
        2 => array:2 [
          "identificador" => "xres399537"
          "titulo" => array:5 [
            0 => "Abstract"
            1 => "Objective"
            2 => "Methods"
            3 => "Results"
            4 => "Conclusions"
          ]
        ]
        3 => array:2 [
          "identificador" => "xpalclavsec377141"
          "titulo" => "Keywords"
        ]
        4 => array:2 [
          "identificador" => "sec0005"
          "titulo" => "Introducci&#243;n"
        ]
        5 => array:2 [
          "identificador" => "sec0010"
          "titulo" => "M&#233;todos"
        ]
        6 => array:3 [
          "identificador" => "sec0015"
          "titulo" => "Resultados"
          "secciones" => array:3 [
            0 => array:2 [
              "identificador" => "sec0020"
              "titulo" => "Definici&#243;n"
            ]
            1 => array:2 [
              "identificador" => "sec0025"
              "titulo" => "Medici&#243;n"
            ]
            2 => array:2 [
              "identificador" => "sec0030"
              "titulo" => "Clasificaci&#243;n"
            ]
          ]
        ]
        7 => array:2 [
          "identificador" => "sec0035"
          "titulo" => "Discusi&#243;n"
        ]
        8 => array:2 [
          "identificador" => "sec0040"
          "titulo" => "Editor responsable del art&#237;culo"
        ]
        9 => array:2 [
          "identificador" => "sec0055"
          "titulo" => "Contribuciones de autor&#237;a"
        ]
        10 => array:2 [
          "identificador" => "sec0060"
          "titulo" => "Financiaci&#243;n"
        ]
        11 => array:2 [
          "identificador" => "sec0065"
          "titulo" => "Conflicto de intereses"
        ]
        12 => array:2 [
          "identificador" => "xack115141"
          "titulo" => "Agradecimientos"
        ]
        13 => array:1 [
          "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
        ]
      ]
    ]
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "fechaRecibido" => "2014-05-08"
    "fechaAceptado" => "2014-07-30"
    "PalabrasClave" => array:2 [
      "es" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Palabras clave"
          "identificador" => "xpalclavsec377142"
          "palabras" => array:5 [
            0 => "Am&#233;rica del Sur"
            1 => "Empleo"
            2 => "Factores socioecon&#243;micos"
            3 => "Clasificaci&#243;n"
            4 => "Salud p&#250;blica"
          ]
        ]
      ]
      "en" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Keywords"
          "identificador" => "xpalclavsec377141"
          "palabras" => array:5 [
            0 => "South America"
            1 => "Employment"
            2 => "Socioeconomic factors"
            3 => "Classification"
            4 => "Public health"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "tieneResumen" => true
    "resumen" => array:2 [
      "es" => array:2 [
        "titulo" => "Resumen"
        "resumen" => "<span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Objetivo</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Caracterizar y analizar la situaci&#243;n del empleo informal respecto a su definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n&#44; en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">M&#233;todos</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A trav&#233;s de una <span class="elsevierStyleItalic">scoping review</span> se realiz&#243; una revisi&#243;n bibliogr&#225;fica a partir de cuatro bases de datos y de literatura gris&#44; considerando informes de organismos internacionales de los 12 pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46; Se analiz&#243; la informaci&#243;n&#44; valorando su contenido y se establecieron similitudes entre pa&#237;ses&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A partir de los datos revisados se observa una disparidad en las definiciones utilizadas&#44; aunque en muchos pa&#237;ses el empleo informal se define al menos como trabajadores sin contrato&#46; La mayor&#237;a de los pa&#237;ses miden el empleo informal con encuestas de hogar&#44; pero al existir clasificaciones diferentes la informaci&#243;n encontrada es heterog&#233;nea&#44; con registros poco estandarizados&#44; por lo que no es posible efectuar una comparaci&#243;n regional&#46; La definici&#243;n de la Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo no es suficiente para analizar el contexto estudiado&#46; Debe incorporarse a la definici&#243;n de empleo informal la categorizaci&#243;n de personas protegidas y desprotegidas&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Una definici&#243;n precisa y adecuada de empleo informal permitir&#225; contemplar los matices que incluye el concepto&#44; lo que har&#225; posible visibilizar las carencias que afrontan la mayor&#237;a de los trabajadores informales&#46; La necesidad de incorporar indicadores comunes entre los sistemas de informaci&#243;n es un aspecto clave para efectuar comparaciones v&#225;lidas entre pa&#237;ses&#44; as&#237; como para determinar el impacto sobre la salud p&#250;blica que sufre la poblaci&#243;n empleada informalmente&#46;</p>"
      ]
      "en" => array:2 [
        "titulo" => "Abstract"
        "resumen" => "<span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Objective</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">To characterize and analyze the situation of informal employment with regard to its definition&#44; measurement and classification in South American countries&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Methods</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A literature review was conducted from four databases and grey literature through a scoping review&#44; which included reports from international organizations and from the 12 countries in South America&#46; The data were analyzed by evaluating content and establishing similarities among countries&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The data reviewed showed a disparity in the definitions used&#44; although many countries define informal employment as workers with no contract&#46; Most countries measured informal employment through household surveys&#44; but due to the differences in classifications&#44; the information found was heterogeneous&#44; with little standardization among registries&#46; Therefore&#44; the data could not be compared at a regional level&#46; The definition of the International Labour Organization was not useful to study informal employment in the countries studied&#46; The definition should include protected and unprotected workers&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">An appropriate and specific definition of informal employment would allow nuances to be studied within the concept&#44; revealing the loopholes faced by most of the population working informally&#46; The key to meaningful comparisons within the study region is to incorporate common indicators among local registration systems &#40;measurement&#41; in order to determine the public health impact in the informally employed population&#46;</p>"
      ]
    ]
    "multimedia" => array:6 [
      0 => array:6 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1424
            "Ancho" => 1656
            "Tamanyo" => 216981
          ]
        ]
      ]
      1 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0005"
        "etiqueta" => "Tabla 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:3 [
          "leyenda" => "<p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">SSRN&#58; Social Science Research Network&#59; JSTOR&#58; Journal Storage&#46;</p><p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Tanto en SSRN como en JSTOR&#44; todos los art&#237;culos que hubieran sido seleccionados estaban repetidos&#46; La revisi&#243;n de los res&#250;menes se llev&#243; a cabo por dos personas&#44; y en caso de haber discordancia se evaluaban las ventajas e inconvenientes de incluir o no el art&#237;culo en la selecci&#243;n&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Tipo de fuente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Referencia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Encontrados<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Seleccionados&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;a 1<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">b</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;a 2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;a 3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bases de datos&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Scopus&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">724&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">SSRN&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">822&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">18&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">JSTOR&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">340&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Google Scholar&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">292<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">c</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Subtotal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1886&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">82&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">31&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Literatura gris&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Documentos OIT&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">14&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Documentos oficiales de pa&#237;ses&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">33&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">33&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">21&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">12&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Otros documentos&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Subtotal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">44&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">24&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Total&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1956&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">152&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">42&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab619999.png"
              ]
            ]
          ]
          "notaPie" => array:3 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0005"
              "etiqueta" => "a"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Se realiz&#243; la b&#250;squeda contemplando cinco idiomas&#58; espa&#241;ol&#44; catal&#225;n&#44; italiano&#44; ingl&#233;s y portugu&#233;s&#46; En la mayor&#237;a de las bases de datos no se filtr&#243; la b&#250;squeda por a&#241;os&#59; s&#243;lo en Google Scholar se acot&#243; la b&#250;squeda a 6 a&#241;os&#46; No obstante&#44; posteriormente ese fue un criterio para establecer la relevancia de los art&#237;culos&#46;</p>"
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0010"
              "etiqueta" => "b"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">Las categor&#237;as se definieron seg&#250;n tres criterios&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> el abordaje del tema&#44; rescatando los art&#237;culos que ten&#237;an un acercamiento a la salud&#59; <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> la pertinencia de los art&#237;culos&#44; de acuerdo con el objeto de estudio&#59; <span class="elsevierStyleItalic">3&#41;</span> su actualidad &#40;los &#250;ltimos 6 a&#241;os fueron seleccionados como el per&#237;odo m&#225;s relevante&#41;&#46;</p>"
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0015"
              "etiqueta" => "c"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0015">S&#243;lo se utiliz&#243; &#171;informal employment&#187;&#59; la mayor&#237;a de la informaci&#243;n relevante ya hab&#237;a sido encontrada y resultaba dif&#237;cil acotar a&#250;n m&#225;s la b&#250;squeda&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Resumen de las revisiones bibliogr&#225;ficas realizadas</p>"
        ]
      ]
      2 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0010"
        "etiqueta" => "Tabla 2"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:2 [
          "leyenda" => "<p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">S&#46;D&#46;&#58; sin datos&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Pa&#237;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Existencia de informaci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Acceso a datos encuesta hogares&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Acceso a datos encuesta empleo&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Comprensi&#243;n de la informaci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Argentina&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bolivia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Brasil&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Chile&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Colombia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Ecuador&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Guyana&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Paraguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Per&#250;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Surinam&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Uruguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Venezuela&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab620002.png"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Resumen de la informaci&#243;n sobre empleo informal encontrada en cada pa&#237;s</p>"
        ]
      ]
      3 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0015"
        "etiqueta" => "Tabla 3"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:3 [
          "leyenda" => "<p id="spar0075" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">KILM&#58; Key Indicators of the Labour Market&#59; OIT&#58; Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo&#59; CEPAL&#58; Comisi&#243;n Econ&#243;mica para Am&#233;rica Latina y el Caribe&#59; S&#46;D&#46;&#58; sin datos&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Pa&#237;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Porcentaje de empleo informal considerando el a&#241;o de la cifra informada por cada pa&#237;s<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Porcentaje de empleo informal obtenido en KILM &#40;OIT&#41; considerando el a&#241;o de la cifra informada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Informaci&#243;n proporcionada por CEPAL &#40;2011&#41;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">b</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Argentina&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">35&#44;5 &#40;2013&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">49&#44;7 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">38&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bolivia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">74 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">75&#44;1 &#40;2006&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">58&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Brasil&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">44 &#40;2011&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">42&#44;2 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">39&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Chile&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">33&#44;1 &#40;2003&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">26&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Colombia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">51&#44;3 &#40;2011&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">59&#44;6 &#40;2010&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">59&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Ecuador&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">44&#44;1 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&#44;9 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Guyana&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Paraguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&#44;7 &#40;2011&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&#44;7 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">53&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Per&#250;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Informaci&#243;n imprecisa&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&#44;6 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">58&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Surinam&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Uruguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">27 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">39&#44;8 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">34&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Venezuela&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&#44;9 &#40;2013&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">47&#44;5 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">51&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab620001.png"
              ]
            ]
          ]
          "notaPie" => array:2 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0020"
              "etiqueta" => "a"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0020">La informaci&#243;n no est&#225; estandarizada porque existen distintas fuentes de informaci&#243;n&#44; como documentos oficiales o informaci&#243;n en prensa&#46;</p>"
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0025"
              "etiqueta" => "b"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0025">Datos obtenidos a partir de poblaci&#243;n urbana del mercado laboral&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Distribuci&#243;n del empleo informal en Am&#233;rica del Sur</p>"
        ]
      ]
      4 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0020"
        "etiqueta" => "Tabla 4"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:2 [
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Pa&#237;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Definici&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;as a medir<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">b</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Clasificaci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0040"><span class="elsevierStyleSup">c</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Valoraci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0045"><span class="elsevierStyleSup">d</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Argentina&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo asalariado y empleadores de empresas de hasta cinco ocupados o trabajo por cuenta propia no profesional&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados en sector formal e informal&#44; empleadores de empresas del sector informal&#44; trabajadores familiares sin remuneraci&#243;n y trabajadores por cuenta propia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores por cuenta propia profesionales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Brasil&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo que no est&#225; sujeto a legislaci&#243;n laboral&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Unidades econ&#243;micas no agr&#237;colas&#44; urbanas&#44; trabajadores por cuenta propia o con menos de cinco empleados&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se excluye a trabajadores rurales&#46; Se toman en cuenta trabajadores por cuenta propia&#44; con o sin remuneraci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Chile&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo asalariado sin contrato&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados que no tienen contrato escrito&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores por cuenta propia&#44; trabajadores familiares y empresas del sector informal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Limitada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Colombia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo sin contrato en &#225;reas urbanas&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores familiares sin remuneraci&#243;n&#44; trabajadores por cuenta propia a excepci&#243;n de profesionales&#44; personas ocupadas en el sector informal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores de zonas rurales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Limitada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Ecuador&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo no sujeto a legislaci&#243;n laboral&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados que no est&#225;n cubiertos por la legislaci&#243;n laboral&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores por cuenta propia y trabajadores en empresas del sector formal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Limitada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Paraguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo sin protecci&#243;n social &#40;sin cotizaciones para jubilaci&#243;n&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados y por cuenta propia que no aportan al sistema de protecci&#243;n social&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Contempla trabajadores con salario y por cuenta propia&#46; Excluye a trabajadores familiares&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Per&#250;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No est&#225; clara&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se registra el subempleo&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No est&#225; clara&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Confusa&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Uruguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo que no aporta a la seguridad social&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados de empresas privadas&#44; trabajadores del sector dom&#233;stico&#44; trabajadores por cuenta propia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se excluye a trabajadores familiares&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Venezuela&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo en el sector informal&#44; servicio dom&#233;stico&#44; trabajo por cuenta propia no profesional&#44; trabajo no remunerado de m&#225;s de 15 horas semanales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores como ayudantes o auxiliares que no reciben remuneraci&#243;n y que trabajan 15 horas semanales o m&#225;s&#44; trabajadores del sector dom&#233;stico e informal&#44; trabajadores por cuenta propia no profesionales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se excluye a trabajadores por cuenta propia profesionales y trabajo familiar&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab620000.png"
              ]
            ]
          ]
          "notaPie" => array:4 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0030"
              "etiqueta" => "a"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0030">Informaci&#243;n extra&#237;da de los organismos p&#250;blicos de cada pa&#237;s&#46;</p>"
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0035"
              "etiqueta" => "b"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0035">Se refiere a los aspectos que pueden medirse de acuerdo con la definici&#243;n oficial&#46;</p>"
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0040"
              "etiqueta" => "c"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0040">Se destacan las limitaciones de la definici&#243;n en materia de clasificaci&#243;n&#44; para poder observar los elementos que quedan excluidos&#46;</p>"
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0045"
              "etiqueta" => "d"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0045">Confusa&#58; cuando los documentos oficiales no son precisos acerca de la definici&#243;n&#44; la clasificaci&#243;n o los aspectos a medir&#59; limitada&#58; existe una definici&#243;n y se precisan los criterios&#44; pero quedan fuera elementos que tendr&#237;an que ser considerados&#59; incompleta&#58; la definici&#243;n est&#225; m&#225;s avanzada&#44; pero a&#250;n quedan elementos importantes por ser incorporados&#59; amplia&#44; pero incompleta&#58; existe una buena definici&#243;n y los aspectos a ser medidos incluyen casi todo el espectro de trabajadores informales&#44; pero quedan algunos elementos que no se incluyen o que no se especifican claramente&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0080" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n del empleo informal por pa&#237;s</p>"
        ]
      ]
      5 => array:5 [
        "identificador" => "tb0005"
        "tipo" => "MULTIMEDIATEXTO"
        "mostrarFloat" => false
        "mostrarDisplay" => true
        "texto" => array:1 [
          "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">&#191;Qu&#233; se sabe sobre el tema&#63;</span><p id="par0155" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El empleo informal en Am&#233;rica del Sur es un problema para la salud p&#250;blica&#46; Existe informaci&#243;n fragmentada y heterog&#233;nea&#46; A pesar de que existen orientaciones desde la Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo&#44; los pa&#237;ses no han logrado unificar los registros ni elaborar una definici&#243;n pertinente para conocer lo que ocurre con este fen&#243;meno&#46;</p></span><span id="sec0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0105">&#191;Qu&#233; a&#241;ade el estudio realizado a la literatura&#63;</span><p id="par0160" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por las caracter&#237;sticas de la realidad estudiada es importante considerar los matices que existen en el empleo informal y poder clasificar a los trabajadores informales considerando la exposici&#243;n a la desprotecci&#243;n y la carencia de recursos&#46; Conocer los alcances de este determinante de la salud&#44; como es el empleo informal&#44; permitir&#225; generar estrategias para contrarrestar los efectos negativos que pueda tener en la salud de la poblaci&#243;n&#46;</p></span></span>"
        ]
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "bibs0005"
          "bibliografiaReferencia" => array:40 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib0005"
              "etiqueta" => "1"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Six employment conditions and health inequalities&#58; a descriptive overview"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "J&#46; Benach"
                            1 => "O&#46; Solar"
                            2 => "M&#46; Vergara"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Int J Heal Serv Plan Adm Eval"
                        "fecha" => "2010"
                        "volumen" => "40"
                        "paginaInicial" => "269"
                        "paginaFinal" => "280"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib0010"
              "etiqueta" => "2"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal jobs and non-fatal occupational injuries"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "V&#46; Santana"
                            1 => "D&#46; Loomis"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Ann Occup Hyg"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "48"
                        "paginaInicial" => "147"
                        "paginaFinal" => "157"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14990436"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib0015"
              "etiqueta" => "3"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal jobs&#58; another occupational hazard for women&#39;s mental health&#63;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "V&#46; Santana"
                            1 => "D&#46; Loomis"
                            2 => "B&#46; Newman"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Epidemiol&#46;"
                        "fecha" => "1997"
                        "volumen" => "26"
                        "paginaInicial" => "1236"
                        "paginaFinal" => "1242"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9447403"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib0020"
              "etiqueta" => "4"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "O&#46; Solar"
                            1 => "A&#46; Irwin"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:2 [
                        "tituloSerie" => "A conceptual framework for action on the social determinants of health &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2007"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib0025"
              "etiqueta" => "5"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Closing the gap in a generation&#58; health equity through action on the social determinants of health&#58; Commission on Social Determinants of Health Final Report&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "World Health Organization"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2008"
                        "paginaInicial" => "33"
                        "editorial" => "World Health Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            5 => array:3 [
              "identificador" => "bib0030"
              "etiqueta" => "6"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Unequal development and the absorption of labour&#58; Latin America 1950-1980"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "V&#46;E&#46; Tokman"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:4 [
                        "tituloSerie" => "Cepal Rev&#46;"
                        "fecha" => "1982"
                        "paginaInicial" => "121"
                        "paginaFinal" => "133"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            6 => array:3 [
              "identificador" => "bib0035"
              "etiqueta" => "7"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "WIEGO&#46; WIEGO Informal workers - women in informal employment&#58; globalizing &#38; organizing&#46; &#40;Consultado el 19&#47;10&#47;2012&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;wiego&#46;&#44; org&#47;&#46;&#44;"
                ]
              ]
            ]
            7 => array:3 [
              "identificador" => "bib0205"
              "etiqueta" => "8"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "LibroEditado" => array:3 [
                        "titulo" => "The informal economy&#58; studies in advanced and less developed countries&#46;"
                        "paginaInicial" => "327"
                        "serieFecha" => "1989"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            8 => array:3 [
              "identificador" => "bib0045"
              "etiqueta" => "9"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Rethinking the informal economy&#58; linkages with the formal economy and the formal regulatory environment&#46; United Nations"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "M&#46;A&#46; Chen"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:3 [
                        "tituloSerie" => "Department of Economics and Social Affairs &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2007"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0264410X13008190"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "0264410X"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            9 => array:3 [
              "identificador" => "bib0050"
              "etiqueta" => "10"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "La situaci&#243;n de los trabajadores de la econom&#237;a informal en el Cono Sur y el &#193;rea Andina&#58; Argentina"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "A&#46; Orsatti"
                            1 => "R&#46; Calle"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2004"
                        "paginaInicial" => "183"
                        "editorial" => "Per&#250; y Venezuela&#46; Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo"
                        "editorialLocalizacion" => "Brasil&#44; Chile&#44; Paraguay&#44; Uruguay&#44; Colombia"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            10 => array:3 [
              "identificador" => "bib0055"
              "etiqueta" => "11"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Protecci&#243;n social y mercado laboral en Am&#233;rica Latina&#58; &#191;qu&#233; nos dicen las encuestas&#63;&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "F&#46; Bertranou"
                            1 => "L&#46; Gasparini"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2004"
                        "paginaInicial" => "25"
                        "editorial" => "Santiago&#58; Oficina Internacional del Trabajo"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            11 => array:3 [
              "identificador" => "bib0060"
              "etiqueta" => "12"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "El trabajo decente y la econom&#237;a informal&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "International Labour Organization"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2002"
                        "paginaInicial" => "146"
                        "editorial" => "International Labour Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            12 => array:3 [
              "identificador" => "bib0065"
              "etiqueta" => "13"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "titulo" => "Banco Internacional de Reconstrucci&#243;n y Fomento&#47;Banco Mundial"
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2012"
                        "paginaInicial" => "49"
                        "editorial" => "Banco Mundial"
                        "editorialLocalizacion" => "Informe sobre desarrollo mundial 2013&#58; empleo&#44; panorama general&#46;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            13 => array:3 [
              "identificador" => "bib0070"
              "etiqueta" => "14"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informality exit and exclusion&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "G&#46; Perry"
                            1 => "A&#46; Mason"
                            2 => "O&#46; Arias"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2007"
                        "editorial" => "D&#46;C&#46;&#58; World Bank &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;"
                        "editorialLocalizacion" => "Washington D&#46;C&#46;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            14 => array:3 [
              "identificador" => "bib0075"
              "etiqueta" => "15"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "&#191;Es normal la informalidad&#63;&#46; Hacia m&#225;s y mejor empleo&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "Organizaci&#243;n para la Cooperaci&#243;n y el Desarrollo Econ&#243;mico"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2009"
                        "paginaInicial" => "8"
                        "editorial" => "Organizaci&#243;n para la Cooperaci&#243;n y el Desarrollo Econ&#243;mico &#40;OCDE&#41;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            15 => array:3 [
              "identificador" => "bib0080"
              "etiqueta" => "16"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Contextualising workers&#8217; health and safety in urban settings&#58; the need for a global perspective and an integrated approach"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "F&#46; Barten"
                            1 => "V&#46;S&#46; Santana"
                            2 => "L&#46; Rongo"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Habitat Int&#46;"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "32"
                        "paginaInicial" => "223"
                        "paginaFinal" => "236"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            16 => array:3 [
              "identificador" => "bib0085"
              "etiqueta" => "17"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Minor psychiatric disorders among Brazilian ragpickers&#58; a cross-sectional study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "M&#46;C&#46; Da Silva"
                            1 => "A&#46;G&#46; Fassa"
                            2 => "D&#46; Kriebel"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:4 [
                        "tituloSerie" => "Environ Heal Glob Access Sci Source&#46;"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "5"
                        "paginaInicial" => "17"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            17 => array:3 [
              "identificador" => "bib0090"
              "etiqueta" => "18"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Empleo&#44; trabajo y desigualdades en salud&#58; una visi&#243;n global&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "J&#46; Benach"
                            1 => "C&#46; Muntaner"
                            2 => "O&#46; Solar"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2010"
                        "paginaInicial" => "518"
                        "editorial" => "Editorial Icaria"
                        "editorialLocalizacion" => "Espa&#241;a"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            18 => array:3 [
              "identificador" => "bib0095"
              "etiqueta" => "19"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Work beyond employment&#58; representations of informal economic activities"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "C&#46;C&#46; Williams"
                            1 => "S&#46; Nadin"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Work Employ Soc&#46;"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "26"
                        "paginaInicial" => "1"
                        "paginaFinal" => "10"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            19 => array:3 [
              "identificador" => "bib0100"
              "etiqueta" => "20"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The challenge of monitoring employment-related health inequalities"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "J&#46; Benach"
                            1 => "V&#46; Puig-Barrachina"
                            2 => "A&#46; Vives"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/jech-2012-201103"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Epidemiol Community Health&#46;"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "66"
                        "paginaInicial" => "1085"
                        "paginaFinal" => "1087"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22705655"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            20 => array:3 [
              "identificador" => "bib0105"
              "etiqueta" => "21"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Large-system transformation in health care&#58; a realist review"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46; Best"
                            1 => "T&#46; Greenhalgh"
                            2 => "S&#46; Lewis"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1111/j.1468-0009.2012.00670.x"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Milbank Q&#46;"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "90"
                        "paginaInicial" => "421"
                        "paginaFinal" => "456"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22985277"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            21 => array:3 [
              "identificador" => "bib0110"
              "etiqueta" => "22"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "O&#8217;Campo P&#44; Dunn JR&#46; Rethinking social epidemiology&#58; towards a science of change&#46; Springer &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2011&#46; &#40;Consultado el 16&#47;10&#47;2012&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;books&#46;google&#46;es&#47;books&#63;hl&#61;es&#38;lr&#61;&#38;id&#61;LqV0YeIrGY0C&#38;oi&#61;fnd&#38;pg&#61;PR5&#38;dq&#61;&#43;Commentary&#58;&#43;Against&#43;unjust&#43;global&#43;distribution&#46;&#46;&#43;por&#43;Muntaner&#43;C&#46;&#43;&#37;09&#43;&#38;ots&#61;xk&#95;4-S6pj&#95;&#38;sig&#61;GMISmVZPTg8gIs2vIvV6wKMQ&#95;ME&#46;"
                ]
              ]
            ]
            22 => array:3 [
              "identificador" => "bib0115"
              "etiqueta" => "23"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Community-based services for homeless adults experiencing concurrent mental health and substance use disorders&#58; a realist approach to synthesizing evidence"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "P&#46; O&#8217;Campo"
                            1 => "M&#46; Kirst"
                            2 => "N&#46; Schaefer-McDaniel"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "J Urban Heal Bull New York Acad Med&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "86"
                        "paginaInicial" => "965"
                        "paginaFinal" => "989"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            23 => array:3 [
              "identificador" => "bib0120"
              "etiqueta" => "24"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Realist review - a new method of systematic review designed for complex policy interventions"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "R&#46; Pawson"
                            1 => "T&#46; Greenhalgh"
                            2 => "G&#46; Harvey"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1258/1355819054308530"
                      "Revista" => array:8 [
                        "tituloSerie" => "J Health Serv Res Policy&#46;"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "10"
                        "numero" => "Suppl 1"
                        "paginaInicial" => "21"
                        "paginaFinal" => "34"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16053581"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0140673605748133"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            24 => array:3 [
              "identificador" => "bib0125"
              "etiqueta" => "25"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "La globalizaci&#243;n y el empleo en el sector informal en los pa&#237;ses en desarrollo&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "M&#46; Bacchetta"
                            1 => "E&#46; Ernst"
                            2 => "J&#46;P&#46; Bustamante"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2010"
                        "paginaInicial" => "206"
                        "editorial" => "Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo"
                        "editorialLocalizacion" => "Ginebra"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            25 => array:3 [
              "identificador" => "bib0130"
              "etiqueta" => "26"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Bangasser PE&#46; The ILO and the informal sector&#58; an institutional history &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2000&#46; &#40;Consultado el 21&#47;10&#47;2012&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;www&#46;ilo&#46;org&#47;employment&#47;Whatwedo&#47;Publications&#47;WCMS&#95;142295&#47;lang--en&#47;index&#46;htm&#46;"
                ]
              ]
            ]
            26 => array:3 [
              "identificador" => "bib0135"
              "etiqueta" => "27"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Measuring informality&#58; a statistical manual&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "International Labour&#44; Organization&#46;"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2012"
                        "paginaInicial" => "239"
                        "editorial" => "International Labour Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            27 => array:3 [
              "identificador" => "bib0140"
              "etiqueta" => "28"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "&#171;Informalidad&#187;&#44; estado y contrato social en Am&#233;rica Latina&#46; Estudio preliminar"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "J&#46; Saavedra"
                            1 => "M&#46; Tommasi"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Rev Int Trab&#46;"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "126"
                        "paginaInicial" => "315"
                        "paginaFinal" => "349"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            28 => array:3 [
              "identificador" => "bib0145"
              "etiqueta" => "29"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "titulo" => "International Labour Organization&#46; KILM 8&#46;"
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2011"
                        "paginaInicial" => "10"
                        "editorial" => "International Labour Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            29 => array:3 [
              "identificador" => "bib0150"
              "etiqueta" => "30"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Key Indicators of the Labour Market &#40;KILM&#41;&#46; 2011&#46; &#40;Consultado el 01&#47;03&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;www&#46;ilo&#46;org&#47;empelm&#47;what&#47;WCMS&#95;114240&#47;lang--en&#47;index&#46;htm&#46;"
                ]
              ]
            ]
            30 => array:3 [
              "identificador" => "bib0155"
              "etiqueta" => "31"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Econom&#237;a informal&#44; trabajadores independientes y cobertura de la seguridad social en Argentina&#44; Chile"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "F&#46;M&#46; Bertranou"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2007"
                        "editorial" => "Oficina Internacional del Trabajo &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46;"
                        "editorialLocalizacion" => "Chile y Uruguay&#46; Santiago&#44; Chile"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            31 => array:3 [
              "identificador" => "bib0160"
              "etiqueta" => "32"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "R&#46; Hussmanns"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2004"
                        "paginaInicial" => "32"
                        "editorial" => "Working paper"
                        "editorialLocalizacion" => "Geneva&#58; International Labour Office"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            32 => array:3 [
              "identificador" => "bib0165"
              "etiqueta" => "33"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Qu&#227;o heterog&#234;neo &#233; o setor informal brasileiro&#63;&#46; Uma proposta de classifica&#231;&#227;o de atividades baseada na Ecinf"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "C&#46; Feijo"
                            1 => "D&#46; Do Nascimento"
                            2 => "A&#46; Souza"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Rev Econ Contemp&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "13"
                        "paginaInicial" => "329"
                        "paginaFinal" => "354"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0140673607616870"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            33 => array:3 [
              "identificador" => "bib0170"
              "etiqueta" => "34"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal work in Latin America&#58; competing perspectives and recent debates"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "J&#46;J&#46; Biles"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Geogr Compass&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "3"
                        "paginaInicial" => "214"
                        "paginaFinal" => "236"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            34 => array:3 [
              "identificador" => "bib0175"
              "etiqueta" => "35"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Furthering the study of informal employment and health inequalities in low-income countries&#58; concepts&#44; methods&#44; and data sources&#46; &#91;Tesina de M&#225;ster&#93;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "I&#46; Unanue"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2011"
                        "editorial" => "Universitat Pompeu Fabra"
                        "editorialLocalizacion" => "Barcelona"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            35 => array:3 [
              "identificador" => "bib0180"
              "etiqueta" => "36"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Ospino C&#44; Rold&#225;n P&#44; Fern&#225;ndez D&#46; Informality in Colombia&#58; a new proposal &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2010&#46; &#40;Consultado el 02&#47;05&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;dx&#46;doi&#46;org&#47;10&#46;2139&#47;ssrn&#46;1622705&#46;"
                ]
              ]
            ]
            36 => array:3 [
              "identificador" => "bib0185"
              "etiqueta" => "37"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "J&#252;tting JP&#44; Parlevliet J&#44; Xenogiani T&#46; Informal employment re-loaded&#46; OECD Publishing &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2008&#46; &#40;Consultado el 02&#47;05&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;econpapers&#46;repec&#46;org&#47;paper&#47;oecdevaaa&#47;266-en&#46;htm&#46;"
                ]
              ]
            ]
            37 => array:3 [
              "identificador" => "bib0190"
              "etiqueta" => "38"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "On defining and measuring the informal sector&#58; evidence from Brazil"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46; Henley"
                            1 => "G&#46;R&#46; Arabsheibani"
                            2 => "F&#46;G&#46; Carneiro"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "World Dev&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "37"
                        "paginaInicial" => "992"
                        "paginaFinal" => "1003"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            38 => array:3 [
              "identificador" => "bib0195"
              "etiqueta" => "39"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal employment&#58; two contested policy issues"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "D&#46; Kucera"
                            1 => "L&#46; Roncolato"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Int Labour Rev&#46;"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "147"
                        "paginaInicial" => "321"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0264410X14001509"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "0264410X"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            39 => array:3 [
              "identificador" => "bib0200"
              "etiqueta" => "40"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Palacios R&#46; &#191;Qu&#233; significa &#171;trabajador informal&#187;&#63; Revisiones desde una investigaci&#243;n etnogr&#225;fica&#46; Rev Mex Sociol &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2011&#46; &#40;Consultado el 07&#47;06&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;www&#46;revistas&#46;unam&#46;mx&#47;index&#46;php&#47;rms&#47;article&#47;view&#47;28826&#46;"
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "agradecimientos" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "identificador" => "xack115141"
        "titulo" => "Agradecimientos"
        "texto" => "<p id="par0180" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se agradece la colaboraci&#243;n de todos los integrantes del Grup de Recerca en Desigualtats en Salut &#40;GREDS-EMCONET&#41;&#44; de la UPF&#44; por su apoyo&#44; buena disposici&#243;n y contribuciones durante todo el proceso de la investigaci&#243;n&#46; Un agradecimiento especial a Carles Muntaner por su revisi&#243;n y comentarios a versiones previas del manuscrito&#46;</p>"
        "vista" => "all"
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002155/v1_201412210025/es/main.assets"
  "Apartado" => array:4 [
    "identificador" => "688"
    "tipo" => "SECCION"
    "es" => array:2 [
      "titulo" => "Revisi&#243;n"
      "idiomaDefecto" => true
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
  ]
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002155/v1_201412210025/es/main.pdf?idApp=WGSE&text.app=https://gacetasanitaria.org/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213911114002155?idApp=WGSE"
]
Share
Publish in this journal
Journal Information

Statistics

Follow this link to access the full text of the article

Revisión
¿Es posible comparar el empleo informal en los países de América del Sur? Análisis de su definición, clasificación y medición
Can informal employment be compared in South America? Analysis of its definition, measurement and classification
Marisol E. Ruiza,
Corresponding author
marisol.ruiz@upf.edu
mariruiz21@gmail.com

Autora para correspondencia.
, Gemma Tarafa Orpinella,b, Pere Jódar Martínezc, Joan Benacha,b
a Grup de Recerca en Desigualtats en Salut – Employment Conditions Network (GREDS-EMCONET), Departament de Ciències Polítiques i Socials, Universitat Pompeu Fabra, Barcelona, España
b Transdisciplinary Research Group on Socioecological Transitions (GinTRANS2), Universidad Autónoma de Madrid, Madrid, España
c Departament de Ciències Polítiques i Socials, Universitat Pompeu Fabra, Barcelona, España
Read
8746
Times
was read the article
2676
Total PDF
6070
Total HTML
Share statistics
 array:23 [
  "pii" => "S0213911114002155"
  "issn" => "02139111"
  "doi" => "10.1016/j.gaceta.2014.07.015"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2015-01-01"
  "aid" => "1038"
  "copyright" => "SESPAS"
  "copyrightAnyo" => "2014"
  "documento" => "article"
  "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
  "subdocumento" => "ssu"
  "cita" => "Gac Sanit. 2015;29:65-71"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 3416
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 236
      "HTML" => 2391
      "PDF" => 789
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:18 [
    "pii" => "S0213911114002477"
    "issn" => "02139111"
    "doi" => "10.1016/j.gaceta.2014.10.002"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-01-01"
    "aid" => "1052"
    "copyright" => "SESPAS"
    "documento" => "simple-article"
    "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Gac Sanit. 2015;29:72-3"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 2914
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 231
        "HTML" => 1978
        "PDF" => 705
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta a la directora</span>"
      "titulo" => "Factores de riesgo cardiovascular y s&#237;ndrome metab&#243;lico en poblaci&#243;n adulta joven"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "72"
          "paginaFinal" => "73"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Cardiovascular risk factors and metabolic syndrome in the young adult population"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Matilde Gonz&#225;lez-Solanellas, Montserrat Grau-Carod, Edurne Zabaleta-del-Olmo, Ricard Moreno-Feliu, Ana Romagosa-P&#233;rez-Portabella, Sara Juanpere-Sim&#243;, N&#250;ria Bernaus-Miquel"
          "autores" => array:7 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Matilde"
              "apellidos" => "Gonz&#225;lez-Solanellas"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Montserrat"
              "apellidos" => "Grau-Carod"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "Edurne"
              "apellidos" => "Zabaleta-del-Olmo"
            ]
            3 => array:2 [
              "nombre" => "Ricard"
              "apellidos" => "Moreno-Feliu"
            ]
            4 => array:2 [
              "nombre" => "Ana"
              "apellidos" => "Romagosa-P&#233;rez-Portabella"
            ]
            5 => array:2 [
              "nombre" => "Sara"
              "apellidos" => "Juanpere-Sim&#243;"
            ]
            6 => array:2 [
              "nombre" => "N&#250;ria"
              "apellidos" => "Bernaus-Miquel"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213911114002477?idApp=WGSE"
    "url" => "/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002477/v1_201412210025/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0213911114002416"
    "issn" => "02139111"
    "doi" => "10.1016/j.gaceta.2014.09.006"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2015-01-01"
    "aid" => "1046"
    "copyright" => "SESPAS"
    "documento" => "article"
    "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
    "subdocumento" => "fla"
    "cita" => "Gac Sanit. 2015;29:62-4"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 4150
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 238
        "HTML" => 2986
        "PDF" => 926
      ]
    ]
    "en" => array:13 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Methodological note</span>"
      "titulo" => "The measurement of social capital"
      "tienePdf" => "en"
      "tieneTextoCompleto" => "en"
      "tieneResumen" => array:2 [
        0 => "en"
        1 => "es"
      ]
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "62"
          "paginaFinal" => "64"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "es" => array:1 [
          "titulo" => "La medici&#243;n del capital social"
        ]
      ]
      "contieneResumen" => array:2 [
        "en" => true
        "es" => true
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "resumenGrafico" => array:2 [
        "original" => 0
        "multimedia" => array:8 [
          "identificador" => "fig0005"
          "etiqueta" => "Fig&#46; 1"
          "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
          "mostrarFloat" => true
          "mostrarDisplay" => false
          "fuente" => "<span class="elsevierStyleItalic">Source</span>&#58; Figure original of Islam et al&#46; &#40;2006&#41;&#46;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0025"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>"
          "figura" => array:1 [
            0 => array:4 [
              "imagen" => "gr1.jpeg"
              "Alto" => 1874
              "Ancho" => 2960
              "Tamanyo" => 356927
            ]
          ]
          "descripcion" => array:1 [
            "en" => "<p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Forms and dimensions of social capital with the operationalization of the concept&#46;</p>"
          ]
        ]
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Ester Villalonga-Olives, Ichiro Kawachi"
          "autores" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Ester"
              "apellidos" => "Villalonga-Olives"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Ichiro"
              "apellidos" => "Kawachi"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "en"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213911114002416?idApp=WGSE"
    "url" => "/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002416/v1_201412210025/en/main.assets"
  ]
  "es" => array:20 [
    "idiomaDefecto" => true
    "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Revisi&#243;n</span>"
    "titulo" => "&#191;Es posible comparar el empleo informal en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#63; An&#225;lisis de su definici&#243;n&#44; clasificaci&#243;n y medici&#243;n"
    "tieneTextoCompleto" => true
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "65"
        "paginaFinal" => "71"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "autoresLista" => "Marisol E&#46; Ruiz, Gemma Tarafa Orpinell, Pere J&#243;dar Mart&#237;nez, Joan Benach"
        "autores" => array:4 [
          0 => array:4 [
            "nombre" => "Marisol E&#46;"
            "apellidos" => "Ruiz"
            "email" => array:2 [
              0 => "marisol&#46;ruiz&#64;upf&#46;edu"
              1 => "mariruiz21&#64;gmail&#46;com"
            ]
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">&#42;</span>"
                "identificador" => "cor0005"
              ]
            ]
          ]
          1 => array:3 [
            "nombre" => "Gemma"
            "apellidos" => "Tarafa Orpinell"
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
          2 => array:3 [
            "nombre" => "Pere"
            "apellidos" => "J&#243;dar Mart&#237;nez"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>"
                "identificador" => "aff0015"
              ]
            ]
          ]
          3 => array:3 [
            "nombre" => "Joan"
            "apellidos" => "Benach"
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:3 [
          0 => array:3 [
            "entidad" => "Grup de Recerca en Desigualtats en Salut &#8211; Employment Conditions Network &#40;GREDS-EMCONET&#41;&#44; Departament de Ci&#232;ncies Pol&#237;tiques i Socials&#44; Universitat Pompeu Fabra&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "a"
            "identificador" => "aff0005"
          ]
          1 => array:3 [
            "entidad" => "Transdisciplinary Research Group on Socioecological Transitions &#40;GinTRANS2&#41;&#44; Universidad Aut&#243;noma de Madrid&#44; Madrid&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "b"
            "identificador" => "aff0010"
          ]
          2 => array:3 [
            "entidad" => "Departament de Ci&#232;ncies Pol&#237;tiques i Socials&#44; Universitat Pompeu Fabra&#44; Barcelona&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "c"
            "identificador" => "aff0015"
          ]
        ]
        "correspondencia" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "cor0005"
            "etiqueta" => "&#8270;"
            "correspondencia" => "Autora para correspondencia&#46;"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Can informal employment be compared in South America&#63; Analysis of its definition&#44; measurement and classification"
      ]
    ]
    "resumenGrafico" => array:2 [
      "original" => 0
      "multimedia" => array:6 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1424
            "Ancho" => 1656
            "Tamanyo" => 216981
          ]
        ]
      ]
    ]
    "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0065">Introducci&#243;n</span><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El empleo informal&#44; una de las seis condiciones de empleo definidas por la Red de la Organizaci&#243;n Mundial de la Salud sobre Condiciones de Empleo &#40;EMCONET&#41;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0005"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#44; tiene un gran impacto en la salud p&#250;blica<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2&#44;3</span></a> y en las desigualdades en salud<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0020"><span class="elsevierStyleSup">4&#44;5</span></a>&#46; En las regiones donde existe una amplia informalidad &#40;&#193;frica&#44; Am&#233;rica y Asia&#41; se produjo el mayor desarrollo te&#243;rico respecto a su definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0030"><span class="elsevierStyleSup">6&#8211;14</span></a>&#46; Si bien en primera instancia se defini&#243; la informalidad circunscrita a contextos geogr&#225;ficos concretos&#44; se trata de un fen&#243;meno muy extendido en el mundo entero<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0045"><span class="elsevierStyleSup">9&#44;15</span></a>&#59; aunque en Am&#233;rica del Sur no hay una estimaci&#243;n de &#225;mbito regional&#44; es un fen&#243;meno de gran magnitud&#46; No obstante&#44; la situaci&#243;n del empleo informal respecto a su definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n a&#250;n no ha sido caracterizada ni analizada en el campo de la salud p&#250;blica&#46;</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Organismos internacionales&#44; como la Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo &#40;OIT&#41;&#44; han analizado el fen&#243;meno de la informalidad a trav&#233;s de distintos t&#233;rminos&#46; En la d&#233;cada de 1970 se difundi&#243; el t&#233;rmino &#171;sector informal&#187; para caracterizar a las empresas informales&#44; es decir&#44; las que no cumplen con regulaciones y prestaciones legales del mercado laboral&#46; Posteriormente se utiliz&#243; &#171;econom&#237;a informal&#187; para nombrar las actividades econ&#243;micas que exist&#237;an en torno a la informalidad y que exced&#237;an a la situaci&#243;n de las empresas informales&#46; El sector informal puede ser percibido como un subconjunto de la econom&#237;a informal&#44; y esta hay que entenderla dentro de un concepto m&#225;s amplio&#44; el de empleo informal &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">fig&#46; 1</a>&#41;&#44; analizado en este art&#237;culo y que se entiende como un puesto de trabajo no regulado&#44; sin protecci&#243;n social ni regulaci&#243;n laboral&#46;</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para conceptualizar adecuadamente el empleo informal y poder establecer puentes entre los distintos contextos estudiados que permitan realizar comparaciones entre pa&#237;ses y regiones&#44; debe realizarse una investigaci&#243;n en profundidad&#46; La informaci&#243;n disponible hasta el momento indica que el empleo informal representa un serio problema de salud p&#250;blica&#44; que no cuenta con una definici&#243;n pertinente que permita medirlo y clasificarlo de manera precisa&#46; Algunos estudios realizados en Am&#233;rica Latina han mostrado de forma limitada su impacto negativo en la salud de la poblaci&#243;n&#44; siendo los grupos de mayor vulnerabilidad los m&#225;s perjudicados<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0010"><span class="elsevierStyleSup">2&#44;3&#44;16&#44;17</span></a>&#46; Por ejemplo&#44; estas investigaciones han mostrado la relaci&#243;n entre empleo informal y deterioro de la salud mental&#46; Debido a la ausencia de regulaci&#243;n laboral&#44; los&#47;las trabajadores&#47;as informales est&#225;n expuestos&#47;as a malas condiciones laborales que perjudican su salud&#44; lo que adem&#225;s produce desigualdades en salud<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0090"><span class="elsevierStyleSup">18</span></a>&#46; Asimismo&#44; las mujeres est&#225;n sobrerrepresentadas&#44; debido sobre todo a patrones socioecon&#243;micos y culturales manifestados en relaciones de poder entre g&#233;neros&#44; y la carga de trabajo asociada a las mujeres en las labores reproductivas y de crianza<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0050"><span class="elsevierStyleSup">10&#44;19</span></a>&#46;</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En Am&#233;rica del Sur&#44; los datos sobre empleo informal son escasos y no se dispone de informaci&#243;n actualizada y estandarizada que permita su caracterizaci&#243;n&#46; Es fundamental realizar el seguimiento y la vigilancia de las desigualdades en salud relacionadas con el empleo en realidades relativamente afines&#44; respetando las diferencias entre pa&#237;ses<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>&#46; Este estudio tiene por objetivo caracterizar y analizar la situaci&#243;n del empleo informal a partir de los datos existentes&#44; para as&#237; obtener un panorama regional en relaci&#243;n con la definici&#243;n&#44; la medici&#243;n y la clasificaci&#243;n en los 12 pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46; S&#243;lo conociendo la situaci&#243;n del empleo informal podr&#225; determinarse el impacto que produce en la salud de la poblaci&#243;n&#44; para poder realizar estudios &#250;tiles en salud p&#250;blica&#46;</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0070">M&#233;todos</span><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para responder al objetivo de este art&#237;culo se desarroll&#243; una <span class="elsevierStyleItalic">scoping review</span>&#44; estrategia metodol&#243;gica que ha sido utilizada en varios estudios del &#225;mbito de la salud p&#250;blica&#44; porque permite un desarrollo iterativo de la investigaci&#243;n&#46; Asimismo&#44; es posible complementar la informaci&#243;n con distintas t&#233;cnicas de revisi&#243;n&#44; como por ejemplo la revisi&#243;n de la literatura cient&#237;fica y de la literatura gris&#44; y la realizaci&#243;n de entrevistas<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0105"><span class="elsevierStyleSup">21&#8211;24</span></a>&#44; de acuerdo con los objetivos de la investigaci&#243;n&#46;</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En primer lugar se realiz&#243; una b&#250;squeda bibliogr&#225;fica de estudios cient&#237;ficos publicados sobre empleo informal y su relaci&#243;n con la salud&#46; Las bases de datos revisadas fueron SCOPUS&#44; Social Science Research Network y JSTOR&#46; Tambi&#233;n se revis&#243; el buscador Google Scholar&#46; Las bases de datos fueron elegidas para abarcar un amplio abanico de estudios de tipo social&#46; Las palabras clave utilizadas&#44; seleccionadas por conveniencia y por conocimiento previo para todas las bases de datos&#44; fueron &#171;empleo informal&#187;&#44; &#171;econom&#237;a informal&#187;&#44; &#171;sector informal&#187; y &#171;trabajo informal&#187;&#44; en su intersecci&#243;n con los t&#233;rminos &#171;identificaci&#243;n&#187;&#44; &#171;definici&#243;n&#187;&#44; &#171;clasificaci&#243;n&#187; y &#171;medici&#243;n&#187;&#46; Por definici&#243;n se entiende el significado atribuido al empleo informal&#59; la medici&#243;n hace referencia al modo en que es medido&#59; y la clasificaci&#243;n ahonda en las caracter&#237;sticas que se consideran como trabajo informal&#46; Los criterios espec&#237;ficos de b&#250;squeda se detallan en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>&#46; Paralelamente se realiz&#243; una b&#250;squeda dirigida de documentos en distintos organismos sociolaborales en la literatura gris&#44; utilizando los mismos criterios&#46; Los organismos internacionales analizados fueron la OIT&#44; la Comisi&#243;n Econ&#243;mica para Am&#233;rica Latina y el Caribe &#40;CEPAL&#41;&#44; la organizaci&#243;n Women in Informal Employment Globalizing and Organizing &#40;WIEGO&#41; y el Banco Mundial&#44; a trav&#233;s de sus respectivas p&#225;ginas web&#46; Tambi&#233;n se revis&#243; la informaci&#243;n de los ministerios de trabajo y de los institutos nacionales de estad&#237;stica de los 12 pa&#237;ses que componen Am&#233;rica del Sur&#46; De tres pa&#237;ses no fue posible obtener informaci&#243;n&#44; ya sea porque la informaci&#243;n era insuficiente&#44; como es el caso de Bolivia&#44; o porque la informaci&#243;n no estaba disponible&#44; como en Guyana y Surinam&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la revisi&#243;n bibliogr&#225;fica se identificaron 1886 art&#237;culos y de ellos se seleccionaron 82 que respond&#237;an a los criterios de selecci&#243;n &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>&#41;&#46; La revisi&#243;n de los res&#250;menes fue realizada de manera coordinada por dos investigadoras&#46; Ese proceso permiti&#243; clasificar los art&#237;culos en tres categor&#237;as&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> su importancia e inter&#233;s en relaci&#243;n al abordaje del tema&#59; <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> su pertinencia&#44; es decir&#44; si se encontraba circunscrito a Am&#233;rica del Sur&#59; y <span class="elsevierStyleItalic">3&#41;</span> su actualidad&#44; considerando que los contextos pol&#237;tico-econ&#243;micos var&#237;an con el transcurso de los a&#241;os&#46; Siguiendo estos criterios se seleccionaron 11 art&#237;culos&#46; En la literatura gris se encontraron 65 textos&#44; de los cuales&#44; al aplicar los mismos criterios&#44; quedaron 45 documentos&#46; Los 11 art&#237;culos y estos 45 documentos fueron objeto de an&#225;lisis para la realizaci&#243;n de esta revisi&#243;n&#46;</p></span><span id="sec0015" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0075">Resultados</span><span id="sec0020" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0080">Definici&#243;n</span><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La revisi&#243;n realizada permite afirmar que casi toda la discusi&#243;n conceptual sobre el empleo informal est&#225; contenida en documentaci&#243;n proveniente de la OIT&#46; Desde que se acu&#241;&#243; el t&#233;rmino &#171;sector informal&#187; a principios de la d&#233;cada de 1970&#44; se ha pasado por varias etapas&#46; En un primer momento se concibi&#243; como un fen&#243;meno acotado&#44; reducido a las empresas que operaban en el sector informal&#46; Posteriormente&#44; gracias al trabajo conjunto realizado entre la WIEGO y la OIT<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7&#44;9&#44;12&#44;25&#8211;28</span></a>&#44; se determin&#243; que la informalidad trascend&#237;a al sector informal y que tambi&#233;n pod&#237;a encontrarse en otras actividades econ&#243;micas&#46; El t&#233;rmino &#171;econom&#237;a informal&#187; respondi&#243; al intento de dotar de un mayor radio de acci&#243;n al fen&#243;meno<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0035"><span class="elsevierStyleSup">7&#44;9&#44;12&#44;29&#44;30</span></a>&#46; Se daba cuenta as&#237; de los trabajadores y de las unidades econ&#243;micas que carec&#237;an de cobertura&#44; en t&#233;rminos tanto legales como pr&#225;cticos&#46; Es decir&#44; se consideran personas y unidades econ&#243;micas que se encuentran fuera del marco legal y que est&#225;n desprotegidas<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">11&#44;31</span></a>&#46;</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por otra parte&#44; la OIT ha analizado la noci&#243;n de empleo informal&#44; tanto en el sector formal como en el informal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">32</span></a>&#46; As&#237;&#44; se consideran cinco tipos de trabajadores empleados en el sector informal&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> trabajadores por cuenta propia empleados en sus empresas informales&#59; <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> trabajadores familiares no remunerados&#59; <span class="elsevierStyleItalic">3&#41;</span> trabajadores asalariados con empleo informal&#59; <span class="elsevierStyleItalic">4&#41;</span> miembros de cooperativas informales de productores&#59; y <span class="elsevierStyleItalic">5&#41;</span> trabajadores aut&#243;nomos que producen bienes para su uso dom&#233;stico &#40;siempre que se consideren trabajadores&#41;&#46; Por su parte&#44; fuera del sector informal se se&#241;alan dos tipos&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> personas empleadas informalmente en el sector formal y trabajadoras dom&#233;sticas empleadas en hogares&#44; o <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> trabajadores familiares trabajando en empresas formales<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0135"><span class="elsevierStyleSup">27</span></a>&#46;</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Aun cuando el desarrollo conceptual de la OIT muestra que no existe una frontera clara entre empleo formal e informal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0165"><span class="elsevierStyleSup">33</span></a>&#44; es conveniente realizar dos precisiones&#46; Primero&#44; el empleo informal es un proceso din&#225;mico que no existe en oposici&#243;n al empleo formal&#44; y segundo&#44; la informalidad no representa un sector distinto de la econom&#237;a&#44; sino que est&#225; inserto en todos sus &#225;mbitos<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0170"><span class="elsevierStyleSup">34</span></a>&#46; As&#237; pues&#44; el empleo informal se ha definido como aquel &#171;puesto de trabajo no regulado en el mercado laboral&#44; que generalmente implica un acuerdo informal entre empleado y empleador&#44; o trabajador por cuenta propia&#44; que no conlleva un intercambio en el mercado de la fuerza de trabajo&#44; sino s&#243;lo productos y servicios&#187;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0175"><span class="elsevierStyleSup">35</span></a>&#46;</p><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto a Am&#233;rica del Sur&#44; para el Banco Mundial la existencia del empleo informal se presenta como una alternativa v&#225;lida y socialmente deseable que permite contribuir a mejorar el nivel de productividad y renta de un pa&#237;s<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">13</span></a>&#46; No obstante&#44; puede constatarse que el empleo informal presenta condiciones de vulnerabilidad social preocupantes&#46; Por ello&#44; la definici&#243;n de empleo informal tiene que recoger la desprotecci&#243;n laboral y la ausencia de beneficios sociales que padecen los&#47;las trabajadores&#47;as&#46; Cuando se incorpora la cobertura de seguridad social<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a> &#40;el acceso a pensi&#243;n o jubilaci&#243;n&#44; disponer de seguro de atenci&#243;n sanitaria&#44; cesant&#237;a y seguro de accidentes y enfermedades profesionales&#41; en la definici&#243;n&#44; puede centrarse la atenci&#243;n en las personas que est&#225;n desprotegidas&#46;</p><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Finalmente&#44; hay otros elementos que ayudan a complementar la definici&#243;n sobre empleo informal y que merecen atenci&#243;n&#46; La Fundaci&#243;n Sol &#40;Chile&#41; contempla el empleo protegido y el empleo no protegido &#40;Fundaci&#243;n Sol&#44; minuta de empleo&#44; 2013&#41;&#46; Esta alternativa ofrece importantes matices entre los&#47;las trabajadores&#47;as informales&#44; que tienen gran inter&#233;s cuando se trata de estudiar su impacto en las desigualdades en salud en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46;</p></span><span id="sec0025" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0085">Medici&#243;n</span><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto a este punto&#44; diversos organismos internacionales &#40;Banco Mundial&#44; CEPAL&#44; WIEGO&#41; han seguido las directrices de la OIT&#44; trabajando de manera coordinada o consider&#225;ndola el organismo de referencia&#46; La OIT ha desarrollado&#44; en todo el mundo&#44; manuales operativos para estimar el empleo informal&#46; Un problema central en las mediciones realizadas tiene relaci&#243;n con la definici&#243;n de empleo informal utilizada&#46; Cuando la definici&#243;n contempla el acceso a la seguridad social&#44; la medici&#243;n logra captar mejor el perfil y el n&#250;mero de trabajadores desprotegidos&#46; Una opci&#243;n para medir el empleo informal es mediante la realizaci&#243;n de encuestas de hogar&#44; ya que permiten caracterizar socialmente a las personas entrevistadas y hacer inferencias a la poblaci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">11&#44;37</span></a>&#46;</p><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Existe un problema considerable que no ha sido recogido en la aplicaci&#243;n de las encuestas&#58; el registro de todos los trabajos que realice una persona&#46; Esto implica que&#44; en t&#233;rminos operativos&#44; la unidad de medida deber&#237;a trasladarse de la persona a cada uno de los trabajos efectuados<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0135"><span class="elsevierStyleSup">27</span></a>&#44; ya que es posible tener m&#225;s de un trabajo&#46; Si s&#243;lo se registra el trabajo principal&#44; por ejemplo&#44; en el caso de una persona que se encuentra empleada formalmente pero que complementa sus ingresos trabajando informalmente&#44; no se dar&#237;a cuenta del empleo informal y se subestimar&#237;a el fen&#243;meno de la informalidad<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0160"><span class="elsevierStyleSup">32</span></a>&#46;</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Al analizar la informaci&#243;n dentro de cada pa&#237;s&#44; la medici&#243;n se ha basado mayoritariamente en encuestas de hogar y se han obtenido datos que en algunos casos se complementan con los recogidos en las encuestas de empleo &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0010">tabla 2</a>&#41;&#46; No obstante&#44; no hay un cruce de datos entre ambas fuentes<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0155"><span class="elsevierStyleSup">31</span></a>&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0010"></elsevierMultimedia><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los registros observados muestran que hay pa&#237;ses&#44; como Chile y Uruguay&#44; con el menor porcentaje de empleo informal de la regi&#243;n &#40;generalmente por debajo del 35&#37;&#41;&#46; Teniendo en cuenta las deficiencias y las subestimaciones que puede haber en los instrumentos de medici&#243;n&#44; no es posible realizar comparaciones adecuadas entre los pa&#237;ses &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0015">tabla 3</a>&#41;&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0015"></elsevierMultimedia></span><span id="sec0030" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0090">Clasificaci&#243;n</span><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para determinar los empleos considerados informales&#44; la OIT propuso una matriz para operativizar el fen&#243;meno<span class="elsevierStyleSup">32</span> con cinco subcategor&#237;as &#40;trabajadores por cuenta propia&#44; empleadores&#44; trabajadores familiares&#44; empleados y miembros de cooperativas de productores&#41; y tres ejes &#40;empresas del sector formal&#44; empresas del sector informal y hogares&#41;&#46; La matriz de clasificaci&#243;n asume a priori algunas categor&#237;as como informales&#44; tales como trabajadores&#47;as por cuenta propia&#44; personas que trabajan en el hogar y miembros de cooperativas de productores como empleo informal&#46; As&#237;&#44; la mayor&#237;a de los pa&#237;ses estudiados asumen que el conjunto de trabajadores&#47;as por cuenta propia son parte del empleo informal&#46;</p><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Para resolver esta situaci&#243;n&#44; distintos art&#237;culos han complementado la visi&#243;n de la OIT ofreciendo una clasificaci&#243;n alternativa&#58; el estatus contractual&#44; el estatus de seguridad social y si la actividad desempe&#241;ada es considerada formal<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">38</span></a>&#46;</p><p id="par0095" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Con todo ello&#44; es posible distinguir dos grupos de trabajadores&#47;as informales&#46; Por una parte&#44; las personas con un nivel social m&#225;s alto pueden optar por trabajar informalmente para tener mayores ingresos&#44; y por otra parte hay personas de un nivel social en peor situaci&#243;n que est&#225;n obligadas a emplearse informalmente&#44; al no tener otra opci&#243;n&#46; Para quienes representa una alternativa&#44; podr&#237;a hablarse de una &#171;informalidad voluntaria&#187;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0195"><span class="elsevierStyleSup">39</span></a>&#44; porque se opta por trabajar informalmente sin que esto signifique un menoscabo en su calidad de vida&#46; Es importante se&#241;alar que s&#243;lo un porcentaje minoritario de la poblaci&#243;n estar&#237;a en esta condici&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0185"><span class="elsevierStyleSup">37&#44;40</span></a>&#46;</p><p id="par0100" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En resumen&#44; habiendo analizado las principales definiciones que existen respecto al empleo informal&#44; la manera en que se mide y los tipos de trabajo que se clasifican como informales&#44; se observa una amplia gama de diferencias en el interior de la regi&#243;n&#46; De los nueve pa&#237;ses que presentan datos&#44; s&#243;lo en cuatro &#40;Argentina&#44; Paraguay&#44; Uruguay y Venezuela&#41; se aprecia una definici&#243;n m&#225;s completa&#44; aun cuando les falta profundizar en los matices que tiene el empleo informal&#46; A partir de la definici&#243;n oficial del pa&#237;s&#44; en la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0020">tabla 4</a> se muestra una adecuaci&#243;n sobre lo que podr&#237;an ser posibles categor&#237;as a medir y las deficiencias que tendr&#237;a la clasificaci&#243;n&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0020"></elsevierMultimedia></span></span><span id="sec0035" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0095">Discusi&#243;n</span><p id="par0105" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Si bien en las dos &#250;ltimas d&#233;cadas se ha producido un importante avance en la definici&#243;n&#44; la clasificaci&#243;n y la medici&#243;n del fen&#243;meno en todo el mundo&#44; a&#250;n se necesita mayor desarrollo&#46; La caracterizaci&#243;n del empleo informal puede ayudar a entender mejor su posible impacto en distintos indicadores de salud&#44; como la esperanza de vida y las v&#237;ctimas por accidentes de trabajo&#44; entre otros&#46; La presente investigaci&#243;n ha permitido avanzar en varios sentidos en el conocimiento del empleo informal en Am&#233;rica del Sur&#44; lo cual tiene gran importancia para valorar su posible impacto en las desigualdades sociales en salud&#46;</p><p id="par0110" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En primer lugar&#44; para obtener una definici&#243;n adecuada y pertinente a la realidad estudiada&#44; es importante haber hecho una revisi&#243;n exhaustiva de la informaci&#243;n disponible&#46; La definici&#243;n m&#225;s adecuada es la propuesta por Unanue<span class="elsevierStyleSup">35</span> para los pa&#237;ses de renta baja y media-baja&#44; ya que abarca los distintos tipos de trabajo que pueden existir&#46; No obstante&#44; es necesario establecer que tanto el acceso a la seguridad social<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0180"><span class="elsevierStyleSup">36</span></a> como la falta de regulaci&#243;n laboral son elementos de gran importancia para determinar la informalidad&#46; Ser&#237;a &#250;til que&#44; adem&#225;s de considerarlo como un trabajo no regulado&#44; pudiera tambi&#233;n desarrollarse una definici&#243;n operativa que permita diferenciar entre personas sin regulaci&#243;n laboral y sin seguridad social&#44; para representar los matices existentes entre la poblaci&#243;n que ejerce un trabajo informal&#44; considerando sus combinaciones con el empleo formal&#46;</p><p id="par0115" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En segundo lugar&#44; considerar a priori el trabajo por cuenta propia como empleo informal implica cierta incertidumbre&#44; ya que puede haber un n&#250;mero indeterminado de personas aut&#243;nomas trabajando formalmente&#46; El mejor modo de medir de una manera pertinente el fen&#243;meno del empleo informal es considerando los trabajos como unidad de medida&#44; as&#237; como de las personas que los ejercen&#46; Por otra parte&#44; los datos reportados por cada pa&#237;s muestran la magnitud que puede tener la informalidad en la regi&#243;n&#46; No es posible valorar acertadamente esta informaci&#243;n debido a las limitaciones y la disparidad de criterios encontrados en la revisi&#243;n&#46; Sin embargo&#44; las cifras permiten concluir que el empleo informal es un problema con alta presencia en Am&#233;rica del Sur&#46;</p><p id="par0120" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En cuanto a la clasificaci&#243;n&#44; los distintos grados de informalidad deben reflejarse en una matriz que permita evidenciar qu&#233; perfiles de trabajadores est&#225;n m&#225;s expuestos a problemas de salud&#46; En esa matriz&#44; un punto importante a considerar es la posici&#243;n que tiene la persona empleada informalmente en el interior del hogar&#46; No es lo mismo ser &#171;jefa de hogar&#187;&#44; es decir&#44; ser la principal fuente de ingresos&#44; que contribuir al ingreso familiar<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0190"><span class="elsevierStyleSup">38</span></a>&#46; Si la persona es jefa de hogar trabajadora informal&#44; no s&#243;lo ella estar&#225; desprotegida&#44; sino que tambi&#233;n lo estar&#225; su familia&#46;</p><p id="par0125" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Respecto al enfoque metodol&#243;gico&#44; realizar una <span class="elsevierStyleItalic">scoping review</span> presenta limitaciones&#44; como el hecho de realizar una b&#250;squeda que no permita recoger toda la informaci&#243;n disponible dependiendo de las palabras clave utilizadas&#44; o considerando el sesgo de publicaci&#243;n&#46; No obstante&#44; como la metodolog&#237;a contempla el uso de otras fuentes de recogida de datos&#44; la informaci&#243;n puede complementarse con los documentos encontrados en la literatura gris o con la realizaci&#243;n de entrevistas&#44; para obtener una mejor aproximaci&#243;n al fen&#243;meno&#46;</p><p id="par0130" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En cuanto a la situaci&#243;n por pa&#237;s&#44; hubo cuatro pa&#237;ses con escasa informaci&#243;n o falta de ella&#46; Hubiera sido recomendable complementar la revisi&#243;n con el uso de t&#233;cnicas cualitativas con el fin de disponer de mayor informaci&#243;n&#46;</p><p id="par0135" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Los resultados obtenidos en esta investigaci&#243;n muestran la importancia de la estandarizaci&#243;n de la informaci&#243;n entre distintos pa&#237;ses<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">20</span></a>&#46; Homogeneizar los sistemas de registro locales y estandarizar la informaci&#243;n recopilada en relaci&#243;n al empleo informal<span class="elsevierStyleSup">11</span> es una apuesta metodol&#243;gica y pol&#237;tica de gran importancia&#44; tanto porque posibilitar&#237;a efectuar comparaciones v&#225;lidas entre los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur como porque permitir&#237;a delinear futuras intervenciones y generar sinergia entre pa&#237;ses&#46;</p><p id="par0140" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En conclusi&#243;n&#44; una definici&#243;n adecuada del empleo informal sentar&#225; las bases para la realizaci&#243;n de una medici&#243;n pertinente del fen&#243;meno&#46; Resulta fundamental avanzar en una mejor clasificaci&#243;n que permita identificar los matices que existen en la informalidad&#44; para conocer su impacto sobre la salud p&#250;blica&#46; Para lograr este objetivo ser&#225; crucial aunar voluntades pol&#237;ticas y t&#233;cnicas en los &#225;mbitos local y regional&#46; Un organismo regional que podr&#237;a aglutinar ese trabajo es la CEPAL&#46;</p><p id="par0145" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Con la presente investigaci&#243;n se ha obtenido valiosa informaci&#243;n para seguir profundizando en distintas &#225;reas de inter&#233;s en relaci&#243;n al empleo informal en Am&#233;rica del Sur&#44; complementando la informaci&#243;n mediante estrategias que permitan visibilizar matices o describir mejor el fen&#243;meno&#44; por ejemplo con abordajes cualitativos&#46; Con este estudio tambi&#233;n ha sido posible obtener un panorama actualizado acerca del empleo informal en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46; Teniendo en cuenta las realidades de cada pa&#237;s&#44; podr&#225; analizarse mejor su relaci&#243;n con la salud&#46;<elsevierMultimedia ident="tb0005"></elsevierMultimedia></p></span><span id="sec0040" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0110">Editor responsable del art&#237;culo</span><p id="par0150" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Carlos &#193;lvarez-Dardet&#46;</p></span><span id="sec0055" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0115">Contribuciones de autor&#237;a</span><p id="par0165" class="elsevierStylePara elsevierViewall">M&#46;E&#46; Ruiz elabor&#243; el protocolo&#44; efectu&#243; la revisi&#243;n de la bibliograf&#237;a&#44; analiz&#243; la informaci&#243;n y redact&#243; el primer borrador del manuscrito&#46; G&#46; Tarafa y J&#46; Benach dirigieron el estudio y supervisaron todas las fases de su realizaci&#243;n&#46; P&#46; J&#243;dar ayud&#243; a la elaboraci&#243;n del art&#237;culo e hizo sugerencias y comentarios en el texto&#46; M&#46;E&#46; Ruiz&#44; G&#46; Tarafa y J&#46; Benach participaron en la interpretaci&#243;n de los datos&#46; Los cuatro autores revisaron las versiones del manuscrito y otorgaron su aprobaci&#243;n final&#46;</p></span><span id="sec0060" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0120">Financiaci&#243;n</span><p id="par0170" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Este estudio fue apoyado por el proyecto de la Uni&#243;n Europea SOPHIE Evaluating the impact of structural policies on health inequalities&#46; N&#250;mero 278173&#46;</p></span><span id="sec0065" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0125">Conflicto de intereses</span><p id="par0175" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Ninguno&#46;</p></span></span>"
    "textoCompletoSecciones" => array:1 [
      "secciones" => array:14 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "xres399536"
          "titulo" => array:5 [
            0 => "Resumen"
            1 => "Objetivo"
            2 => "M&#233;todos"
            3 => "Resultados"
            4 => "Conclusiones"
          ]
        ]
        1 => array:2 [
          "identificador" => "xpalclavsec377142"
          "titulo" => "Palabras clave"
        ]
        2 => array:2 [
          "identificador" => "xres399537"
          "titulo" => array:5 [
            0 => "Abstract"
            1 => "Objective"
            2 => "Methods"
            3 => "Results"
            4 => "Conclusions"
          ]
        ]
        3 => array:2 [
          "identificador" => "xpalclavsec377141"
          "titulo" => "Keywords"
        ]
        4 => array:2 [
          "identificador" => "sec0005"
          "titulo" => "Introducci&#243;n"
        ]
        5 => array:2 [
          "identificador" => "sec0010"
          "titulo" => "M&#233;todos"
        ]
        6 => array:3 [
          "identificador" => "sec0015"
          "titulo" => "Resultados"
          "secciones" => array:3 [
            0 => array:2 [
              "identificador" => "sec0020"
              "titulo" => "Definici&#243;n"
            ]
            1 => array:2 [
              "identificador" => "sec0025"
              "titulo" => "Medici&#243;n"
            ]
            2 => array:2 [
              "identificador" => "sec0030"
              "titulo" => "Clasificaci&#243;n"
            ]
          ]
        ]
        7 => array:2 [
          "identificador" => "sec0035"
          "titulo" => "Discusi&#243;n"
        ]
        8 => array:2 [
          "identificador" => "sec0040"
          "titulo" => "Editor responsable del art&#237;culo"
        ]
        9 => array:2 [
          "identificador" => "sec0055"
          "titulo" => "Contribuciones de autor&#237;a"
        ]
        10 => array:2 [
          "identificador" => "sec0060"
          "titulo" => "Financiaci&#243;n"
        ]
        11 => array:2 [
          "identificador" => "sec0065"
          "titulo" => "Conflicto de intereses"
        ]
        12 => array:2 [
          "identificador" => "xack115141"
          "titulo" => "Agradecimientos"
        ]
        13 => array:1 [
          "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
        ]
      ]
    ]
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "fechaRecibido" => "2014-05-08"
    "fechaAceptado" => "2014-07-30"
    "PalabrasClave" => array:2 [
      "es" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Palabras clave"
          "identificador" => "xpalclavsec377142"
          "palabras" => array:5 [
            0 => "Am&#233;rica del Sur"
            1 => "Empleo"
            2 => "Factores socioecon&#243;micos"
            3 => "Clasificaci&#243;n"
            4 => "Salud p&#250;blica"
          ]
        ]
      ]
      "en" => array:1 [
        0 => array:4 [
          "clase" => "keyword"
          "titulo" => "Keywords"
          "identificador" => "xpalclavsec377141"
          "palabras" => array:5 [
            0 => "South America"
            1 => "Employment"
            2 => "Socioeconomic factors"
            3 => "Classification"
            4 => "Public health"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "tieneResumen" => true
    "resumen" => array:2 [
      "es" => array:2 [
        "titulo" => "Resumen"
        "resumen" => "<span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Objetivo</span><p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Caracterizar y analizar la situaci&#243;n del empleo informal respecto a su definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n&#44; en los pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0015">M&#233;todos</span><p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A trav&#233;s de una <span class="elsevierStyleItalic">scoping review</span> se realiz&#243; una revisi&#243;n bibliogr&#225;fica a partir de cuatro bases de datos y de literatura gris&#44; considerando informes de organismos internacionales de los 12 pa&#237;ses de Am&#233;rica del Sur&#46; Se analiz&#243; la informaci&#243;n&#44; valorando su contenido y se establecieron similitudes entre pa&#237;ses&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0020">Resultados</span><p id="spar0015" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A partir de los datos revisados se observa una disparidad en las definiciones utilizadas&#44; aunque en muchos pa&#237;ses el empleo informal se define al menos como trabajadores sin contrato&#46; La mayor&#237;a de los pa&#237;ses miden el empleo informal con encuestas de hogar&#44; pero al existir clasificaciones diferentes la informaci&#243;n encontrada es heterog&#233;nea&#44; con registros poco estandarizados&#44; por lo que no es posible efectuar una comparaci&#243;n regional&#46; La definici&#243;n de la Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo no es suficiente para analizar el contexto estudiado&#46; Debe incorporarse a la definici&#243;n de empleo informal la categorizaci&#243;n de personas protegidas y desprotegidas&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0025">Conclusiones</span><p id="spar0020" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Una definici&#243;n precisa y adecuada de empleo informal permitir&#225; contemplar los matices que incluye el concepto&#44; lo que har&#225; posible visibilizar las carencias que afrontan la mayor&#237;a de los trabajadores informales&#46; La necesidad de incorporar indicadores comunes entre los sistemas de informaci&#243;n es un aspecto clave para efectuar comparaciones v&#225;lidas entre pa&#237;ses&#44; as&#237; como para determinar el impacto sobre la salud p&#250;blica que sufre la poblaci&#243;n empleada informalmente&#46;</p>"
      ]
      "en" => array:2 [
        "titulo" => "Abstract"
        "resumen" => "<span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0035">Objective</span><p id="spar0025" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">To characterize and analyze the situation of informal employment with regard to its definition&#44; measurement and classification in South American countries&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0040">Methods</span><p id="spar0030" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">A literature review was conducted from four databases and grey literature through a scoping review&#44; which included reports from international organizations and from the 12 countries in South America&#46; The data were analyzed by evaluating content and establishing similarities among countries&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0045">Results</span><p id="spar0035" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">The data reviewed showed a disparity in the definitions used&#44; although many countries define informal employment as workers with no contract&#46; Most countries measured informal employment through household surveys&#44; but due to the differences in classifications&#44; the information found was heterogeneous&#44; with little standardization among registries&#46; Therefore&#44; the data could not be compared at a regional level&#46; The definition of the International Labour Organization was not useful to study informal employment in the countries studied&#46; The definition should include protected and unprotected workers&#46;</p> <span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0050">Conclusions</span><p id="spar0040" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">An appropriate and specific definition of informal employment would allow nuances to be studied within the concept&#44; revealing the loopholes faced by most of the population working informally&#46; The key to meaningful comparisons within the study region is to incorporate common indicators among local registration systems &#40;measurement&#41; in order to determine the public health impact in the informally employed population&#46;</p>"
      ]
    ]
    "multimedia" => array:6 [
      0 => array:6 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1424
            "Ancho" => 1656
            "Tamanyo" => 216981
          ]
        ]
      ]
      1 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0005"
        "etiqueta" => "Tabla 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:3 [
          "leyenda" => "<p id="spar0050" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">SSRN&#58; Social Science Research Network&#59; JSTOR&#58; Journal Storage&#46;</p><p id="spar0055" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Tanto en SSRN como en JSTOR&#44; todos los art&#237;culos que hubieran sido seleccionados estaban repetidos&#46; La revisi&#243;n de los res&#250;menes se llev&#243; a cabo por dos personas&#44; y en caso de haber discordancia se evaluaban las ventajas e inconvenientes de incluir o no el art&#237;culo en la selecci&#243;n&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Tipo de fuente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Referencia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Encontrados<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0005"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Seleccionados&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;a 1<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0010"><span class="elsevierStyleSup">b</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;a 2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;a 3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bases de datos&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Scopus&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">724&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">SSRN&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">822&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">18&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">JSTOR&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">340&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Google Scholar&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">292<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0015"><span class="elsevierStyleSup">c</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Subtotal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1886&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">82&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">31&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Literatura gris&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Documentos OIT&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">14&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Documentos oficiales de pa&#237;ses&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">33&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">33&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">21&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">12&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Otros documentos&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Subtotal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">44&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">24&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Total&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1956&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">152&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">42&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab619999.png"
              ]
            ]
          ]
          "notaPie" => array:3 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0005"
              "etiqueta" => "a"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0005">Se realiz&#243; la b&#250;squeda contemplando cinco idiomas&#58; espa&#241;ol&#44; catal&#225;n&#44; italiano&#44; ingl&#233;s y portugu&#233;s&#46; En la mayor&#237;a de las bases de datos no se filtr&#243; la b&#250;squeda por a&#241;os&#59; s&#243;lo en Google Scholar se acot&#243; la b&#250;squeda a 6 a&#241;os&#46; No obstante&#44; posteriormente ese fue un criterio para establecer la relevancia de los art&#237;culos&#46;</p>"
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0010"
              "etiqueta" => "b"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0010">Las categor&#237;as se definieron seg&#250;n tres criterios&#58; <span class="elsevierStyleItalic">1&#41;</span> el abordaje del tema&#44; rescatando los art&#237;culos que ten&#237;an un acercamiento a la salud&#59; <span class="elsevierStyleItalic">2&#41;</span> la pertinencia de los art&#237;culos&#44; de acuerdo con el objeto de estudio&#59; <span class="elsevierStyleItalic">3&#41;</span> su actualidad &#40;los &#250;ltimos 6 a&#241;os fueron seleccionados como el per&#237;odo m&#225;s relevante&#41;&#46;</p>"
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0015"
              "etiqueta" => "c"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0015">S&#243;lo se utiliz&#243; &#171;informal employment&#187;&#59; la mayor&#237;a de la informaci&#243;n relevante ya hab&#237;a sido encontrada y resultaba dif&#237;cil acotar a&#250;n m&#225;s la b&#250;squeda&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0045" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Resumen de las revisiones bibliogr&#225;ficas realizadas</p>"
        ]
      ]
      2 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0010"
        "etiqueta" => "Tabla 2"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:2 [
          "leyenda" => "<p id="spar0065" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">S&#46;D&#46;&#58; sin datos&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Pa&#237;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Existencia de informaci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Acceso a datos encuesta hogares&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Acceso a datos encuesta empleo&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Comprensi&#243;n de la informaci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Argentina&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bolivia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Brasil&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Chile&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Colombia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Ecuador&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Guyana&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Paraguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Per&#250;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Surinam&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">-&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Uruguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Parcialmente&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Venezuela&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#237;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab620002.png"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0060" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Resumen de la informaci&#243;n sobre empleo informal encontrada en cada pa&#237;s</p>"
        ]
      ]
      3 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0015"
        "etiqueta" => "Tabla 3"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:3 [
          "leyenda" => "<p id="spar0075" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">KILM&#58; Key Indicators of the Labour Market&#59; OIT&#58; Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo&#59; CEPAL&#58; Comisi&#243;n Econ&#243;mica para Am&#233;rica Latina y el Caribe&#59; S&#46;D&#46;&#58; sin datos&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Pa&#237;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Porcentaje de empleo informal considerando el a&#241;o de la cifra informada por cada pa&#237;s<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0020"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Porcentaje de empleo informal obtenido en KILM &#40;OIT&#41; considerando el a&#241;o de la cifra informada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Informaci&#243;n proporcionada por CEPAL &#40;2011&#41;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0025"><span class="elsevierStyleSup">b</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Argentina&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">35&#44;5 &#40;2013&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">49&#44;7 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">38&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bolivia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">74 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">75&#44;1 &#40;2006&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">58&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Brasil&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">44 &#40;2011&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">42&#44;2 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">39&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Chile&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">33&#44;1 &#40;2003&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">26&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Colombia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">51&#44;3 &#40;2011&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">59&#44;6 &#40;2010&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">59&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Ecuador&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">44&#44;1 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&#44;9 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Guyana&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Paraguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&#44;7 &#40;2011&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&#44;7 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">53&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Per&#250;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Informaci&#243;n imprecisa&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&#44;6 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">58&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Surinam&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">S&#46;D&#46;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Uruguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">27 &#40;2012&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">39&#44;8 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">34&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Venezuela&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&#44;9 &#40;2013&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">47&#44;5 &#40;2009&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">51&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab620001.png"
              ]
            ]
          ]
          "notaPie" => array:2 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0020"
              "etiqueta" => "a"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0020">La informaci&#243;n no est&#225; estandarizada porque existen distintas fuentes de informaci&#243;n&#44; como documentos oficiales o informaci&#243;n en prensa&#46;</p>"
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0025"
              "etiqueta" => "b"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0025">Datos obtenidos a partir de poblaci&#243;n urbana del mercado laboral&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0070" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Distribuci&#243;n del empleo informal en Am&#233;rica del Sur</p>"
        ]
      ]
      4 => array:7 [
        "identificador" => "tbl0020"
        "etiqueta" => "Tabla 4"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "tabla" => array:2 [
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Pa&#237;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Definici&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0030"><span class="elsevierStyleSup">a</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Categor&#237;as a medir<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0035"><span class="elsevierStyleSup">b</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Clasificaci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0040"><span class="elsevierStyleSup">c</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" style="border-bottom: 2px solid black">Valoraci&#243;n<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tblfn0045"><span class="elsevierStyleSup">d</span></a>&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Argentina&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo asalariado y empleadores de empresas de hasta cinco ocupados o trabajo por cuenta propia no profesional&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados en sector formal e informal&#44; empleadores de empresas del sector informal&#44; trabajadores familiares sin remuneraci&#243;n y trabajadores por cuenta propia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores por cuenta propia profesionales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Brasil&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo que no est&#225; sujeto a legislaci&#243;n laboral&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Unidades econ&#243;micas no agr&#237;colas&#44; urbanas&#44; trabajadores por cuenta propia o con menos de cinco empleados&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se excluye a trabajadores rurales&#46; Se toman en cuenta trabajadores por cuenta propia&#44; con o sin remuneraci&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Chile&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo asalariado sin contrato&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados que no tienen contrato escrito&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores por cuenta propia&#44; trabajadores familiares y empresas del sector informal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Limitada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Colombia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo sin contrato en &#225;reas urbanas&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores familiares sin remuneraci&#243;n&#44; trabajadores por cuenta propia a excepci&#243;n de profesionales&#44; personas ocupadas en el sector informal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores de zonas rurales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Limitada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Ecuador&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo no sujeto a legislaci&#243;n laboral&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados que no est&#225;n cubiertos por la legislaci&#243;n laboral&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Excluye a trabajadores por cuenta propia y trabajadores en empresas del sector formal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Limitada&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Paraguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo sin protecci&#243;n social &#40;sin cotizaciones para jubilaci&#243;n&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados y por cuenta propia que no aportan al sistema de protecci&#243;n social&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Contempla trabajadores con salario y por cuenta propia&#46; Excluye a trabajadores familiares&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Per&#250;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No est&#225; clara&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se registra el subempleo&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">No est&#225; clara&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Confusa&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Uruguay&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo que no aporta a la seguridad social&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores asalariados de empresas privadas&#44; trabajadores del sector dom&#233;stico&#44; trabajadores por cuenta propia&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se excluye a trabajadores familiares&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Venezuela&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajo en el sector informal&#44; servicio dom&#233;stico&#44; trabajo por cuenta propia no profesional&#44; trabajo no remunerado de m&#225;s de 15 horas semanales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Trabajadores como ayudantes o auxiliares que no reciben remuneraci&#243;n y que trabajan 15 horas semanales o m&#225;s&#44; trabajadores del sector dom&#233;stico e informal&#44; trabajadores por cuenta propia no profesionales&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Se excluye a trabajadores por cuenta propia profesionales y trabajo familiar&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Amplia&#44; pero incompleta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab620000.png"
              ]
            ]
          ]
          "notaPie" => array:4 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0030"
              "etiqueta" => "a"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0030">Informaci&#243;n extra&#237;da de los organismos p&#250;blicos de cada pa&#237;s&#46;</p>"
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0035"
              "etiqueta" => "b"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0035">Se refiere a los aspectos que pueden medirse de acuerdo con la definici&#243;n oficial&#46;</p>"
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0040"
              "etiqueta" => "c"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0040">Se destacan las limitaciones de la definici&#243;n en materia de clasificaci&#243;n&#44; para poder observar los elementos que quedan excluidos&#46;</p>"
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "tblfn0045"
              "etiqueta" => "d"
              "nota" => "<p class="elsevierStyleNotepara" id="npar0045">Confusa&#58; cuando los documentos oficiales no son precisos acerca de la definici&#243;n&#44; la clasificaci&#243;n o los aspectos a medir&#59; limitada&#58; existe una definici&#243;n y se precisan los criterios&#44; pero quedan fuera elementos que tendr&#237;an que ser considerados&#59; incompleta&#58; la definici&#243;n est&#225; m&#225;s avanzada&#44; pero a&#250;n quedan elementos importantes por ser incorporados&#59; amplia&#44; pero incompleta&#58; existe una buena definici&#243;n y los aspectos a ser medidos incluyen casi todo el espectro de trabajadores informales&#44; pero quedan algunos elementos que no se incluyen o que no se especifican claramente&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0080" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Definici&#243;n&#44; medici&#243;n y clasificaci&#243;n del empleo informal por pa&#237;s</p>"
        ]
      ]
      5 => array:5 [
        "identificador" => "tb0005"
        "tipo" => "MULTIMEDIATEXTO"
        "mostrarFloat" => false
        "mostrarDisplay" => true
        "texto" => array:1 [
          "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><span id="sec0045" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0100">&#191;Qu&#233; se sabe sobre el tema&#63;</span><p id="par0155" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El empleo informal en Am&#233;rica del Sur es un problema para la salud p&#250;blica&#46; Existe informaci&#243;n fragmentada y heterog&#233;nea&#46; A pesar de que existen orientaciones desde la Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo&#44; los pa&#237;ses no han logrado unificar los registros ni elaborar una definici&#243;n pertinente para conocer lo que ocurre con este fen&#243;meno&#46;</p></span><span id="sec0050" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0105">&#191;Qu&#233; a&#241;ade el estudio realizado a la literatura&#63;</span><p id="par0160" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Por las caracter&#237;sticas de la realidad estudiada es importante considerar los matices que existen en el empleo informal y poder clasificar a los trabajadores informales considerando la exposici&#243;n a la desprotecci&#243;n y la carencia de recursos&#46; Conocer los alcances de este determinante de la salud&#44; como es el empleo informal&#44; permitir&#225; generar estrategias para contrarrestar los efectos negativos que pueda tener en la salud de la poblaci&#243;n&#46;</p></span></span>"
        ]
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "bibs0005"
          "bibliografiaReferencia" => array:40 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib0005"
              "etiqueta" => "1"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Six employment conditions and health inequalities&#58; a descriptive overview"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "J&#46; Benach"
                            1 => "O&#46; Solar"
                            2 => "M&#46; Vergara"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Int J Heal Serv Plan Adm Eval"
                        "fecha" => "2010"
                        "volumen" => "40"
                        "paginaInicial" => "269"
                        "paginaFinal" => "280"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib0010"
              "etiqueta" => "2"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal jobs and non-fatal occupational injuries"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "V&#46; Santana"
                            1 => "D&#46; Loomis"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Ann Occup Hyg"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "48"
                        "paginaInicial" => "147"
                        "paginaFinal" => "157"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14990436"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib0015"
              "etiqueta" => "3"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal jobs&#58; another occupational hazard for women&#39;s mental health&#63;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "V&#46; Santana"
                            1 => "D&#46; Loomis"
                            2 => "B&#46; Newman"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Int J Epidemiol&#46;"
                        "fecha" => "1997"
                        "volumen" => "26"
                        "paginaInicial" => "1236"
                        "paginaFinal" => "1242"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9447403"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib0020"
              "etiqueta" => "4"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "O&#46; Solar"
                            1 => "A&#46; Irwin"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:2 [
                        "tituloSerie" => "A conceptual framework for action on the social determinants of health &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2007"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib0025"
              "etiqueta" => "5"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Closing the gap in a generation&#58; health equity through action on the social determinants of health&#58; Commission on Social Determinants of Health Final Report&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "World Health Organization"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2008"
                        "paginaInicial" => "33"
                        "editorial" => "World Health Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            5 => array:3 [
              "identificador" => "bib0030"
              "etiqueta" => "6"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Unequal development and the absorption of labour&#58; Latin America 1950-1980"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "V&#46;E&#46; Tokman"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:4 [
                        "tituloSerie" => "Cepal Rev&#46;"
                        "fecha" => "1982"
                        "paginaInicial" => "121"
                        "paginaFinal" => "133"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            6 => array:3 [
              "identificador" => "bib0035"
              "etiqueta" => "7"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "WIEGO&#46; WIEGO Informal workers - women in informal employment&#58; globalizing &#38; organizing&#46; &#40;Consultado el 19&#47;10&#47;2012&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;wiego&#46;&#44; org&#47;&#46;&#44;"
                ]
              ]
            ]
            7 => array:3 [
              "identificador" => "bib0205"
              "etiqueta" => "8"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "LibroEditado" => array:3 [
                        "titulo" => "The informal economy&#58; studies in advanced and less developed countries&#46;"
                        "paginaInicial" => "327"
                        "serieFecha" => "1989"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            8 => array:3 [
              "identificador" => "bib0045"
              "etiqueta" => "9"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Rethinking the informal economy&#58; linkages with the formal economy and the formal regulatory environment&#46; United Nations"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "M&#46;A&#46; Chen"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:3 [
                        "tituloSerie" => "Department of Economics and Social Affairs &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2007"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0264410X13008190"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "0264410X"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            9 => array:3 [
              "identificador" => "bib0050"
              "etiqueta" => "10"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "La situaci&#243;n de los trabajadores de la econom&#237;a informal en el Cono Sur y el &#193;rea Andina&#58; Argentina"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "A&#46; Orsatti"
                            1 => "R&#46; Calle"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2004"
                        "paginaInicial" => "183"
                        "editorial" => "Per&#250; y Venezuela&#46; Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo"
                        "editorialLocalizacion" => "Brasil&#44; Chile&#44; Paraguay&#44; Uruguay&#44; Colombia"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            10 => array:3 [
              "identificador" => "bib0055"
              "etiqueta" => "11"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Protecci&#243;n social y mercado laboral en Am&#233;rica Latina&#58; &#191;qu&#233; nos dicen las encuestas&#63;&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "F&#46; Bertranou"
                            1 => "L&#46; Gasparini"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2004"
                        "paginaInicial" => "25"
                        "editorial" => "Santiago&#58; Oficina Internacional del Trabajo"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            11 => array:3 [
              "identificador" => "bib0060"
              "etiqueta" => "12"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "El trabajo decente y la econom&#237;a informal&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "International Labour Organization"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2002"
                        "paginaInicial" => "146"
                        "editorial" => "International Labour Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            12 => array:3 [
              "identificador" => "bib0065"
              "etiqueta" => "13"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "titulo" => "Banco Internacional de Reconstrucci&#243;n y Fomento&#47;Banco Mundial"
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2012"
                        "paginaInicial" => "49"
                        "editorial" => "Banco Mundial"
                        "editorialLocalizacion" => "Informe sobre desarrollo mundial 2013&#58; empleo&#44; panorama general&#46;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            13 => array:3 [
              "identificador" => "bib0070"
              "etiqueta" => "14"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informality exit and exclusion&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "G&#46; Perry"
                            1 => "A&#46; Mason"
                            2 => "O&#46; Arias"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2007"
                        "editorial" => "D&#46;C&#46;&#58; World Bank &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;"
                        "editorialLocalizacion" => "Washington D&#46;C&#46;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            14 => array:3 [
              "identificador" => "bib0075"
              "etiqueta" => "15"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "&#191;Es normal la informalidad&#63;&#46; Hacia m&#225;s y mejor empleo&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "Organizaci&#243;n para la Cooperaci&#243;n y el Desarrollo Econ&#243;mico"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2009"
                        "paginaInicial" => "8"
                        "editorial" => "Organizaci&#243;n para la Cooperaci&#243;n y el Desarrollo Econ&#243;mico &#40;OCDE&#41;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            15 => array:3 [
              "identificador" => "bib0080"
              "etiqueta" => "16"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Contextualising workers&#8217; health and safety in urban settings&#58; the need for a global perspective and an integrated approach"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "F&#46; Barten"
                            1 => "V&#46;S&#46; Santana"
                            2 => "L&#46; Rongo"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Habitat Int&#46;"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "32"
                        "paginaInicial" => "223"
                        "paginaFinal" => "236"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            16 => array:3 [
              "identificador" => "bib0085"
              "etiqueta" => "17"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Minor psychiatric disorders among Brazilian ragpickers&#58; a cross-sectional study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "M&#46;C&#46; Da Silva"
                            1 => "A&#46;G&#46; Fassa"
                            2 => "D&#46; Kriebel"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:4 [
                        "tituloSerie" => "Environ Heal Glob Access Sci Source&#46;"
                        "fecha" => "2006"
                        "volumen" => "5"
                        "paginaInicial" => "17"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            17 => array:3 [
              "identificador" => "bib0090"
              "etiqueta" => "18"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Empleo&#44; trabajo y desigualdades en salud&#58; una visi&#243;n global&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "J&#46; Benach"
                            1 => "C&#46; Muntaner"
                            2 => "O&#46; Solar"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2010"
                        "paginaInicial" => "518"
                        "editorial" => "Editorial Icaria"
                        "editorialLocalizacion" => "Espa&#241;a"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            18 => array:3 [
              "identificador" => "bib0095"
              "etiqueta" => "19"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Work beyond employment&#58; representations of informal economic activities"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "C&#46;C&#46; Williams"
                            1 => "S&#46; Nadin"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Work Employ Soc&#46;"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "26"
                        "paginaInicial" => "1"
                        "paginaFinal" => "10"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            19 => array:3 [
              "identificador" => "bib0100"
              "etiqueta" => "20"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "The challenge of monitoring employment-related health inequalities"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "J&#46; Benach"
                            1 => "V&#46; Puig-Barrachina"
                            2 => "A&#46; Vives"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1136/jech-2012-201103"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Epidemiol Community Health&#46;"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "66"
                        "paginaInicial" => "1085"
                        "paginaFinal" => "1087"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22705655"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            20 => array:3 [
              "identificador" => "bib0105"
              "etiqueta" => "21"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Large-system transformation in health care&#58; a realist review"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46; Best"
                            1 => "T&#46; Greenhalgh"
                            2 => "S&#46; Lewis"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1111/j.1468-0009.2012.00670.x"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Milbank Q&#46;"
                        "fecha" => "2012"
                        "volumen" => "90"
                        "paginaInicial" => "421"
                        "paginaFinal" => "456"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22985277"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            21 => array:3 [
              "identificador" => "bib0110"
              "etiqueta" => "22"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "O&#8217;Campo P&#44; Dunn JR&#46; Rethinking social epidemiology&#58; towards a science of change&#46; Springer &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2011&#46; &#40;Consultado el 16&#47;10&#47;2012&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;books&#46;google&#46;es&#47;books&#63;hl&#61;es&#38;lr&#61;&#38;id&#61;LqV0YeIrGY0C&#38;oi&#61;fnd&#38;pg&#61;PR5&#38;dq&#61;&#43;Commentary&#58;&#43;Against&#43;unjust&#43;global&#43;distribution&#46;&#46;&#43;por&#43;Muntaner&#43;C&#46;&#43;&#37;09&#43;&#38;ots&#61;xk&#95;4-S6pj&#95;&#38;sig&#61;GMISmVZPTg8gIs2vIvV6wKMQ&#95;ME&#46;"
                ]
              ]
            ]
            22 => array:3 [
              "identificador" => "bib0115"
              "etiqueta" => "23"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Community-based services for homeless adults experiencing concurrent mental health and substance use disorders&#58; a realist approach to synthesizing evidence"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "P&#46; O&#8217;Campo"
                            1 => "M&#46; Kirst"
                            2 => "N&#46; Schaefer-McDaniel"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "J Urban Heal Bull New York Acad Med&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "86"
                        "paginaInicial" => "965"
                        "paginaFinal" => "989"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            23 => array:3 [
              "identificador" => "bib0120"
              "etiqueta" => "24"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Realist review - a new method of systematic review designed for complex policy interventions"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "R&#46; Pawson"
                            1 => "T&#46; Greenhalgh"
                            2 => "G&#46; Harvey"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1258/1355819054308530"
                      "Revista" => array:8 [
                        "tituloSerie" => "J Health Serv Res Policy&#46;"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "10"
                        "numero" => "Suppl 1"
                        "paginaInicial" => "21"
                        "paginaFinal" => "34"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16053581"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0140673605748133"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            24 => array:3 [
              "identificador" => "bib0125"
              "etiqueta" => "25"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "La globalizaci&#243;n y el empleo en el sector informal en los pa&#237;ses en desarrollo&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "M&#46; Bacchetta"
                            1 => "E&#46; Ernst"
                            2 => "J&#46;P&#46; Bustamante"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2010"
                        "paginaInicial" => "206"
                        "editorial" => "Organizaci&#243;n Internacional del Trabajo"
                        "editorialLocalizacion" => "Ginebra"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            25 => array:3 [
              "identificador" => "bib0130"
              "etiqueta" => "26"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Bangasser PE&#46; The ILO and the informal sector&#58; an institutional history &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2000&#46; &#40;Consultado el 21&#47;10&#47;2012&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;www&#46;ilo&#46;org&#47;employment&#47;Whatwedo&#47;Publications&#47;WCMS&#95;142295&#47;lang--en&#47;index&#46;htm&#46;"
                ]
              ]
            ]
            26 => array:3 [
              "identificador" => "bib0135"
              "etiqueta" => "27"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Measuring informality&#58; a statistical manual&#46;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "colaboracion" => "International Labour&#44; Organization&#46;"
                          "etal" => false
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2012"
                        "paginaInicial" => "239"
                        "editorial" => "International Labour Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            27 => array:3 [
              "identificador" => "bib0140"
              "etiqueta" => "28"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "&#171;Informalidad&#187;&#44; estado y contrato social en Am&#233;rica Latina&#46; Estudio preliminar"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "J&#46; Saavedra"
                            1 => "M&#46; Tommasi"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Rev Int Trab&#46;"
                        "fecha" => "2007"
                        "volumen" => "126"
                        "paginaInicial" => "315"
                        "paginaFinal" => "349"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            28 => array:3 [
              "identificador" => "bib0145"
              "etiqueta" => "29"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "titulo" => "International Labour Organization&#46; KILM 8&#46;"
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2011"
                        "paginaInicial" => "10"
                        "editorial" => "International Labour Organization"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            29 => array:3 [
              "identificador" => "bib0150"
              "etiqueta" => "30"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Key Indicators of the Labour Market &#40;KILM&#41;&#46; 2011&#46; &#40;Consultado el 01&#47;03&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;www&#46;ilo&#46;org&#47;empelm&#47;what&#47;WCMS&#95;114240&#47;lang--en&#47;index&#46;htm&#46;"
                ]
              ]
            ]
            30 => array:3 [
              "identificador" => "bib0155"
              "etiqueta" => "31"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Econom&#237;a informal&#44; trabajadores independientes y cobertura de la seguridad social en Argentina&#44; Chile"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "F&#46;M&#46; Bertranou"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2007"
                        "editorial" => "Oficina Internacional del Trabajo &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46;"
                        "editorialLocalizacion" => "Chile y Uruguay&#46; Santiago&#44; Chile"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            31 => array:3 [
              "identificador" => "bib0160"
              "etiqueta" => "32"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "R&#46; Hussmanns"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:4 [
                        "fecha" => "2004"
                        "paginaInicial" => "32"
                        "editorial" => "Working paper"
                        "editorialLocalizacion" => "Geneva&#58; International Labour Office"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            32 => array:3 [
              "identificador" => "bib0165"
              "etiqueta" => "33"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Qu&#227;o heterog&#234;neo &#233; o setor informal brasileiro&#63;&#46; Uma proposta de classifica&#231;&#227;o de atividades baseada na Ecinf"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "C&#46; Feijo"
                            1 => "D&#46; Do Nascimento"
                            2 => "A&#46; Souza"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Rev Econ Contemp&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "13"
                        "paginaInicial" => "329"
                        "paginaFinal" => "354"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0140673607616870"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            33 => array:3 [
              "identificador" => "bib0170"
              "etiqueta" => "34"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal work in Latin America&#58; competing perspectives and recent debates"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "J&#46;J&#46; Biles"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Geogr Compass&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "3"
                        "paginaInicial" => "214"
                        "paginaFinal" => "236"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            34 => array:3 [
              "identificador" => "bib0175"
              "etiqueta" => "35"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Furthering the study of informal employment and health inequalities in low-income countries&#58; concepts&#44; methods&#44; and data sources&#46; &#91;Tesina de M&#225;ster&#93;"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:1 [
                            0 => "I&#46; Unanue"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Libro" => array:3 [
                        "fecha" => "2011"
                        "editorial" => "Universitat Pompeu Fabra"
                        "editorialLocalizacion" => "Barcelona"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            35 => array:3 [
              "identificador" => "bib0180"
              "etiqueta" => "36"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Ospino C&#44; Rold&#225;n P&#44; Fern&#225;ndez D&#46; Informality in Colombia&#58; a new proposal &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2010&#46; &#40;Consultado el 02&#47;05&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;dx&#46;doi&#46;org&#47;10&#46;2139&#47;ssrn&#46;1622705&#46;"
                ]
              ]
            ]
            36 => array:3 [
              "identificador" => "bib0185"
              "etiqueta" => "37"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "J&#252;tting JP&#44; Parlevliet J&#44; Xenogiani T&#46; Informal employment re-loaded&#46; OECD Publishing &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2008&#46; &#40;Consultado el 02&#47;05&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;econpapers&#46;repec&#46;org&#47;paper&#47;oecdevaaa&#47;266-en&#46;htm&#46;"
                ]
              ]
            ]
            37 => array:3 [
              "identificador" => "bib0190"
              "etiqueta" => "38"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "On defining and measuring the informal sector&#58; evidence from Brazil"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:3 [
                            0 => "A&#46; Henley"
                            1 => "G&#46;R&#46; Arabsheibani"
                            2 => "F&#46;G&#46; Carneiro"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "World Dev&#46;"
                        "fecha" => "2009"
                        "volumen" => "37"
                        "paginaInicial" => "992"
                        "paginaFinal" => "1003"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            38 => array:3 [
              "identificador" => "bib0195"
              "etiqueta" => "39"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Informal employment&#58; two contested policy issues"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "D&#46; Kucera"
                            1 => "L&#46; Roncolato"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Int Labour Rev&#46;"
                        "fecha" => "2008"
                        "volumen" => "147"
                        "paginaInicial" => "321"
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0264410X14001509"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "0264410X"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            39 => array:3 [
              "identificador" => "bib0200"
              "etiqueta" => "40"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Palacios R&#46; &#191;Qu&#233; significa &#171;trabajador informal&#187;&#63; Revisiones desde una investigaci&#243;n etnogr&#225;fica&#46; Rev Mex Sociol &#91;edici&#243;n electr&#243;nica&#93;&#46; 2011&#46; &#40;Consultado el 07&#47;06&#47;2013&#46;&#41; Disponible en&#58; http&#58;&#47;&#47;www&#46;revistas&#46;unam&#46;mx&#47;index&#46;php&#47;rms&#47;article&#47;view&#47;28826&#46;"
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "agradecimientos" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "identificador" => "xack115141"
        "titulo" => "Agradecimientos"
        "texto" => "<p id="par0180" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se agradece la colaboraci&#243;n de todos los integrantes del Grup de Recerca en Desigualtats en Salut &#40;GREDS-EMCONET&#41;&#44; de la UPF&#44; por su apoyo&#44; buena disposici&#243;n y contribuciones durante todo el proceso de la investigaci&#243;n&#46; Un agradecimiento especial a Carles Muntaner por su revisi&#243;n y comentarios a versiones previas del manuscrito&#46;</p>"
        "vista" => "all"
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002155/v1_201412210025/es/main.assets"
  "Apartado" => array:4 [
    "identificador" => "688"
    "tipo" => "SECCION"
    "es" => array:2 [
      "titulo" => "Revisi&#243;n"
      "idiomaDefecto" => true
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
  ]
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02139111/0000002900000001/v1_201412210025/S0213911114002155/v1_201412210025/es/main.pdf?idApp=WGSE&text.app=https://gacetasanitaria.org/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0213911114002155?idApp=WGSE"
]
Article information
ISSN: 02139111
Original language: Spanish
The statistics are updated each day
Year/Month Html Pdf Total
2024 October 76 32 108
2024 September 98 22 120
2024 August 99 34 133
2024 July 80 33 113
2024 June 81 25 106
2024 May 59 23 82
2024 April 85 28 113
2024 March 64 18 82
2024 February 56 28 84
2024 January 48 21 69
2023 December 54 11 65
2023 November 96 34 130
2023 October 77 26 103
2023 September 71 27 98
2023 August 55 10 65
2023 July 75 27 102
2023 June 67 16 83
2023 May 67 16 83
2023 April 45 26 71
2023 March 92 38 130
2023 February 57 16 73
2023 January 33 14 47
2022 December 80 38 118
2022 November 91 45 136
2022 October 91 40 131
2022 September 46 44 90
2022 August 64 65 129
2022 July 56 55 111
2022 June 43 30 73
2022 May 57 47 104
2022 April 51 39 90
2022 March 57 49 106
2022 February 64 37 101
2022 January 54 56 110
2021 December 57 47 104
2021 November 68 56 124
2021 October 65 66 131
2021 September 55 54 109
2021 August 48 36 84
2021 July 37 26 63
2021 June 55 28 83
2021 May 48 31 79
2021 April 112 86 198
2021 March 74 34 108
2021 February 49 22 71
2021 January 46 24 70
2020 December 56 23 79
2020 November 48 25 73
2020 October 41 28 69
2020 September 231 79 310
2020 August 32 24 56
2020 July 49 12 61
2020 June 58 26 84
2020 May 43 19 62
2020 April 41 27 68
2020 March 56 35 91
2020 February 63 35 98
2020 January 28 13 41
2019 December 52 43 95
2019 November 39 7 46
2019 October 48 36 84
2019 September 20 26 46
2019 August 29 10 39
2019 July 37 14 51
2019 June 22 16 38
2019 May 28 58 86
2019 April 43 18 61
2019 March 18 15 33
2019 February 41 20 61
2019 January 20 20 40
2018 December 34 16 50
2018 November 60 19 79
2018 October 65 33 98
2018 September 94 18 112
2018 August 96 21 117
2018 July 101 14 115
2018 June 113 15 128
2018 May 138 14 152
2018 April 215 13 228
2018 March 220 11 231
2018 February 51 10 61
2018 January 41 11 52
2017 December 32 13 45
2017 November 42 17 59
2017 October 37 11 48
2017 September 35 15 50
2017 August 16 6 22
2017 July 35 22 57
2017 June 67 20 87
2017 May 68 23 91
2017 April 45 13 58
2017 March 39 17 56
2017 February 19 8 27
2017 January 24 12 36
2016 December 37 13 50
2016 November 46 23 69
2016 October 32 27 59
2016 September 39 17 56
2016 August 54 9 63
2016 July 29 6 35
Show all

Follow this link to access the full text of the article

Idiomas
Gaceta Sanitaria
es en

¿Es usted profesional sanitario apto para prescribir o dispensar medicamentos?

Are you a health professional able to prescribe or dispense drugs?